कर्नाटक राज्य 4थी परिसर अध्ययन पुस्तकातील प्रश्नोत्तरे भाग -2
कर्नाटक राज्य पाठ्यपुस्तकांमध्ये चौथीसाठी परिसर अध्ययन (EVS) हा विषय अत्यंत महत्त्वाचा आहे.या पुस्तकातील विविध अध्याय विद्यार्थ्यांना निसर्ग, समाज, तंत्रज्ञान, व इतिहास याबद्दल ज्ञान देण्याचा प्रयत्न करतात.येथे आपण काही महत्त्वाच्या अध्यायांवर चर्चा करूया.
13. आपले शरीर – एक अद्भुत यंत्र
या अध्यायात मानवी शरीराची रचना, त्याचे कार्य, व शरीराचे अद्भुत यंत्र म्हणून महत्त्व यावर चर्चा होते. हृदय, फुफ्फुसे, मेंदू यांसारख्या अवयवांचे कार्य समजावले जाते. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या आरोग्याचे महत्त्व शिकवण्याचा हा एक प्रभावी मार्ग आहे.
14. वाहतुकीचे नियम
या पाठात रस्त्यावरील वाहतुकीचे नियम, त्यांचे महत्त्व व शिस्तबद्ध वाहनचालनाविषयी माहिती दिली आहे. विद्यार्थ्यांना रस्त्यावर सुरक्षित राहण्यासाठी उपयुक्त सल्ला व प्रबोधन दिले जाते.
15. पारंपरिक वाहतूक आणि संपर्क
भारताच्या पारंपरिक वाहतुकीचे साधने, उदा. बैलगाडी, घोडागाडी, पालखी इत्यादी, यांचे वर्णन या पाठात आहे. संपर्काची पारंपरिक साधने आणि त्यामधील बदल यावरही चर्चा होते.
16. बदलणारी कुटुंबे
या पाठात एकत्र कुटुंब, विभक्त कुटुंब, व त्यामधील बदल याबद्दल माहिती आहे. बदलत्या जीवनशैलीमुळे कुटुंबामध्ये कसे बदल होत आहेत, याची सविस्तर माहिती दिली जाते.
17. घर – ही पहिली शाळा
घर हेच मुलांचे पहिले शिक्षणाचे ठिकाण आहे, हे या पाठामधून स्पष्ट केले आहे. मुलांच्या व्यक्तिमत्त्व विकासासाठी कुटुंबाचा महत्त्वाचा वाटा कसा असतो, हे शिकवले जाते.
18. व्यक्तिंची वैशिष्ट्ये
प्रत्येक व्यक्तीचे वेगळेपण, त्यांच्या वैशिष्ट्यांचा आदर, आणि सहजीवनाचे महत्त्व या अध्यायात शिकवले जाते.
19. उद्योगांची वैशिष्ट्ये
या पाठात विविध प्रकारचे उद्योग, त्यांच्या प्रक्रिया, व त्यांचा समाजाच्या विकासातील महत्त्वाचा वाटा यावर चर्चा होते.
20. सण – एक आनंद
भारतीय सणांचे महत्त्व, विविधतेतील एकता, आणि सणांचा समाजावर होणारा सकारात्मक परिणाम या अध्यायात शिकवला जातो.
21. खो
‘खो’ या क्रीडाप्रकाराविषयी सविस्तर माहिती दिली जाते. शारीरिक व मानसिक विकासासाठी खेळांचे महत्त्व विद्यार्थ्यांना शिकवले जाते.
22. सुविधा – सुधारणा
पाणीपुरवठा, वीज, शिक्षण आणि दळणवळण यांसारख्या मूलभूत सुविधांचा विकास व त्यांचे महत्त्व या पाठात समजावले आहे.
23. वस्त्र – वैविध्यता
भारताच्या विविध प्रांतांतील वस्त्र परंपरा व त्यामागील सांस्कृतिक महत्त्व या पाठात शिकवले जाते.
24. मेघदादाचा प्रवास
पावसाचे चक्र, पाण्याचे पुनर्वापर, व निसर्गातील संतुलन या गोष्टी या पाठामधून विद्यार्थ्यांना समजावल्या जातात.
25. आपले राज्य – आपला अभिमान
कर्नाटक राज्याचा इतिहास, संस्कृती, नैसर्गिक सौंदर्य, आणि राज्याची प्रगती याविषयी अभिमानाची भावना निर्माण करणारा अध्याय आहे.
नमूना प्रश्नोत्तरे
13.आपले शरीर – एक अद्भुत यंत्र – प्रश्नोत्तर लिंक
14.वाहतुकीचे नियम – प्रश्नोत्तर लिंक
15.पारंपारिक वाहतूक आणि संपर्क – प्रश्नोत्तर लिंक
16.बदलणारी कुटुंबे – प्रश्नोत्तर लिंक
17.घर – ही पहिली शाळा – प्रश्नोत्तर लिंक
18.व्यक्तिंची वैशिष्ट्ये – प्रश्नोत्तर लिंक
19.उद्योगांची वैशिष्ट्ये – प्रश्नोत्तर लिंक
20.सण एक आनंद – प्रश्नोत्तर लिंक
21.खो – प्रश्नोत्तर लिंक
22.सुविधा – सुधारणा : – प्रश्नोत्तर लिंक
23.वस्त्र – वैविध्यता – प्रश्नोत्तर लिंक
24.मेघदादाचा प्रवास – प्रश्नोत्तर लिंक
25.आपले राज्य आपला अभिमान. – प्रश्नोत्तर लिंक
शिक्षणाचे महत्त्व
चौथीच्या EVS च्या पाठ्यपुस्तकातील हे सर्व अध्याय विद्यार्थ्यांना जीवन कौशल्ये, शिस्त, आणि सामाजिक व वैज्ञानिक दृष्टिकोन विकसित करण्यात मदत करतात. ही पुस्तके केवळ शिक्षण देत नाहीत तर विद्यार्थ्यांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्याचे कार्य करतात.
संदर्भासाठी विद्यार्थी हे पाठ मराठी भाषेत देखील अभ्यास करू शकतात, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या मातृभाषेत शिक्षण घेण्याचा आनंद मिळतो.
Please Subscribe Our YouTube Channel –
JOIN OUR WhatsApp group
