LBA प्रश्नपेढीचे स्वरूप व वापर
(टीप – सदर प्रश्नपत्रिका पाठ आधारित मूल्यमापन करण्यासाठी नमुना प्रश्नपत्रिका म्हणून देत आहोत..आपण यामध्ये आवश्यक तो बदल करू शकता.)
- 1 ली ते 7 वी: पाठांवर आधारित वस्तुनिष्ठ व वर्णनात्मक प्रश्न.
- 8 वी ते 10 वी: SSLC च्या धर्तीवर MCQ आणि 1–5 गुणांच्या प्रश्नांचा समावेश.
- एकूण गुण:
- 1 ली ते 5 वी – 25 गुण
- 6 वी ते 7 वी – 20 गुण (LBA) + 5 गुण (Remedial)
- 8 वी ते 10 वी – 20 गुण (LBA) + 5 गुण (Remedial)
- प्रत्येक पाठातील अभ्यास विषय आणि शिकण्याचे परिणाम/शिकण्याचे घटक (Learning Outcomes/Learning Objectives) यांचा अभ्यास करून, उद्दिष्टे, प्रश्नांचे स्वरूप आणि कठिण पातळीनुसार प्रश्न तयार केले आहेत. प्रत्येक पाठाचा समग्र विचार करून 1 ली ते 7 वी पर्यंत वस्तुनिष्ठ प्रश्न आणि वर्णनात्मक प्रश्न तयार केले आहेत.
- 8 वी ते 10 वी साठी SSLC प्रश्नपत्रिकेच्या मॉडेलनुसार खूप मोठ्या संख्येने बहुपर्यायी प्रश्न (MCQs) आणि वर्णनात्मक प्रश्न तयार केले आहेत.
- शिकण्याच्या प्रक्रिया आणि मूल्यमापनामध्ये प्रश्नपेढीमधील प्रश्न वापरणे बंधनकारक आहे. (उदा. FA-1, 2, 3 & 4, SA-1, CCE, क्रियाकलाप, अंतर्गत मूल्यमापन मॉडेल प्रश्नपत्रिका, पूर्वतयारी परीक्षा, वार्षिक परीक्षा इत्यादी.)
- 1 ली ते 5 वी साठी सर्व प्रकारच्या वस्तुनिष्ठ प्रश्न आणि वर्णनात्मक प्रश्नांचा समावेश असलेली 25 गुणांची प्रश्नपत्रिका तयार करून पाठ आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करणे.
- 6 वी आणि 7 वी साठी सर्व प्रकारच्या वस्तुनिष्ठ प्रश्न आणि वर्णनात्मक प्रश्नांचा समावेश असलेली 20 गुणांची LBA प्रश्नपेढीतून आणि 05 गुणांची मरुसिंचन (Remedial) प्रश्नांमधून निवड करून, एकूण 25 गुणांची प्रश्नपत्रिका तयार करून पाठ आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करणे.
- प्रत्येक पाठानंतर विद्यार्थ्यांचे शिक्षण निश्चित करण्यासाठी, 8 वी ते 10 वी साठी 10 वीच्या प्रश्नपत्रिकेच्या मॉडेलनुसार सर्व प्रकारच्या प्रश्नांचा (MCQs, 1, 2, 3, 4 आणि 5 गुणांचे प्रश्न) समावेश असलेली 20 गुणांची LBA प्रश्नपेढीतून आणि 05 गुणांची पुनर्भरण प्रश्नांमधून निवड करून, एकूण 25 गुणांची प्रश्नपत्रिका तयार करून पाठ आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करणे.
प्रश्नपत्रिकेचे सर्वसाधारण गुण वितरण सारांश:
- सोपे प्रश्न (65%): 16 प्रश्न x 1 गुण = 16 गुण
- मध्यम प्रश्न (25%): 6 किंवा 3 प्रश्न x 1 किंवा 2 गुण = 6 गुण
- कठीण प्रश्न (10%): 3 प्रश्न x 1 गुण = 3 गुण
- एकूण गुण: 25
(टीप: वरील प्रश्नांची संख्या आणि गुण हे दिलेल्या टक्केवारीनुसार अंदाजे आहेत आणि थोडे फरक असू शकतात.)
पाठ आधारित मूल्यमापन
इयत्ता – 7वी | विषय – गणित | पाठ – 1: पूर्णांक
I. बहुपर्यायी प्रश्न (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. पूर्णांक संख्यांमध्ये कोणत्या संख्यांचा समावेश होतो? (सोपे)
- A) फक्त धन संख्या
- B) फक्त ऋण संख्या
- C) धन संख्या, ऋण संख्या आणि शून्य
- D) फक्त शून्य
2. संख्यारेषेवर शून्याच्या उजवीकडील संख्या कोणत्या असतात? (सोपे)
- A) ऋण संख्या
- B) धन संख्या
- C) शून्य
- D) अपूर्णांक
3. -5 ही संख्या कोणत्या प्रकारची आहे? (सोपे)
- A) धन पूर्णांक
- B) ऋण पूर्णांक
- C) शून्य
- D) अपूर्णांक
4. 3 + (-2) याचे उत्तर काय येईल? (सोपे)
- A) 5
- B) -1
- C) 1
- D) -5
5. 0 – 4 याचे उत्तर काय येईल? (सोपे)
- A) 4
- B) -4
- C) 0
- D) 1
6. सर्वात लहान धन पूर्णांक कोणता आहे? (सोपे)
- A) 0
- B) 1
- C) -1
- D) 10
7. -7 आणि -3 यांमध्ये मोठी संख्या कोणती? (सोपे)
- A) -7
- B) -3
- C) 0
- D) दोन्ही समान
8. 2 + (-2) याचे उत्तर काय येईल? (सोपे)
- A) 4
- B) 0
- C) -4
- D) 2
मध्यम प्रश्न
9. (-10) + 7 याचे उत्तर काय येईल? (मध्यम)
- A) 3
- B) -3
- C) 17
- D) -17
10. खालीलपैकी कोणते विधान सत्य आहे? (मध्यम)
- A) प्रत्येक धन पूर्णांक शून्यापेक्षा लहान असतो.
- B) प्रत्येक ऋण पूर्णांक शून्यापेक्षा मोठा असतो.
- C) शून्याला धन किंवा ऋण चिन्ह नसते.
- D) दोन ऋण पूर्णांकांची बेरीज नेहमी धन असते.
II. रिकाम्या जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
11. संख्यारेषेवर शून्याच्या डावीकडील संख्यांना _______ संख्या म्हणतात. (सोपे)
12. दोन धन पूर्णांकांची बेरीज नेहमी _______ पूर्णांक असते. (सोपे)
13. (-6) + 6 = _______ (सोपे)
14. (-1) × 5 = _______ (सोपे)
मध्यम प्रश्न
15. 8 – (-2) = _______ (मध्यम)
III. एका वाक्यात उत्तरे लिहा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
16. पूर्णांक संख्यांची व्याख्या लिहा. (सोपे)
17. संख्यारेषेवर ऋण संख्या कोणत्या बाजूला असतात? (सोपे)
18. (-4) + (-5) या गणिताचे उत्तर काय येईल? (सोपे)
19. 10 – 15 या गणिताचे उत्तर काय येईल? (सोपे)
IV. योग्य जोड्या जुळवा (प्रत्येकी 1 गुण)
मध्यम प्रश्न
20. योग्य जोड्या जुळवा: (मध्यम)
| अ गट | ब गट |
|---|---|
| 1. (-5) + 5 | A. -1 |
| 2. 2 – 3 | B. 0 |
V. 2-3 वाक्यात उत्तरे लिहा (प्रत्येकी 2 गुण)
मध्यम प्रश्न
21. संख्यारेषेचा वापर करून 3 + (-5) हे गणित कसे सोडवाल हे स्पष्ट करा. (मध्यम)
VI. 3-4 वाक्यात उत्तरे लिहा (एकूण 3 गुण)
कठीण प्रश्न
22. पूर्णांक संख्यांच्या बेरजेचे नियम उदाहरणांसह स्पष्ट करा. (उदा. धन + धन, ऋण + ऋण, धन + ऋण) (कठीण)
पाठ आधारित मूल्यमापन
इयत्ता – 7वी | विषय – गणित | पाठ – 2: अपूर्णांक आणि दशांश
I. बहुपर्यायी प्रश्न (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. $1\frac{3}{5}$ चे विषम अपूर्णांकातील रूप. (सोपे)
- A) $\frac{9}{5}$
- B) $\frac{8}{5}$
- C) $\frac{18}{5}$
- D) $\frac{8}{3}$
2. $5\times2\frac{3}{2}$ ची किंमत. (सोपे)
- A) $\frac{35}{2}$
- B) $2\frac{1}{2}$
- C) $5\frac{7}{2}$
- D) $\frac{7}{5}$
3. $\frac{3}{10}$ चे दशांशातील रूप. (सोपे)
- A) 3.0
- B) 0.3
- C) 0.03
- D) 30.0
4. 0.6 मध्ये 6 चे स्थान. (सोपे)
- A) सुटे
- B) दशांश
- C) शतांश
- D) सहस्त्रांश
5. 9.43 मध्ये 4 चे स्थान. (सोपे)
- A) सहस्त्रांश
- B) शतांश
- C) दशांश
- D) सहस्त्र
6. $1\frac{5}{6}$ चे विषम अपूर्णांकात रूपांतर करा. (सोपे)
- A) $\frac{11}{6}$
- B) $\frac{5}{6}$
- C) $\frac{6}{11}$
- D) $\frac{1}{6}$
7. $\frac{5}{6}$ चे व्यस्त रूप ओळखा. (सोपे)
- A) $\frac{6}{5}$
- B) $\frac{5}{6}$
- C) 5
- D) 6
8. 1550 पैसे दशांश अपूर्णांकात रुपये मध्ये सांगा. (सोपे)
- A) ₹15.50
- B) ₹1.55
- C) ₹155.0
- D) ₹0.155
मध्यम प्रश्न
9. 0.09 अथवा 0.9 यापैकी कोणता मोठा ओळखा. (मध्यम)
- A) 0.09
- B) 0.9
- C) दोन्ही समान
- D) सांगता येत नाही
10. 5.64 अथवा 26.4 यापैकी कोणता मोठा ओळखा. (मध्यम)
- A) 5.64
- B) 26.4
- C) दोन्ही समान
- D) सांगता येत नाही
II. रिकाम्या जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
11. $\frac{2}{3}$ मध्ये अंश ______ आहे. (सोपे)
12. $\frac{1}{2}$ मध्ये छेद ______ आहे. (सोपे)
13. 7.463 मध्ये 3 चे स्थान ______ आहे. (सोपे)
14. 5.84 मध्ये 8 चे स्थान ______ आहे. (सोपे)
15. दशांश अपूर्णांकात दश म्हणजे ______ . (सोपे)
III. योग्य जोड्या जुळवा (प्रत्येकी 1 गुण)
मध्यम प्रश्न
16. योग्य जोड्या जुळवा: (मध्यम)
| अ गट | ब गट |
|---|---|
| 0.5 | $\frac{5}{10}$ |
| 0.05 | $\frac{5}{100}$ |
17. योग्य जोड्या जुळवा: (मध्यम)
| अ गट | ब गट |
|---|---|
| 0.005 | $\frac{5}{1000}$ |
| 0.0005 | $\frac{5}{10000}$ |
IV. किंमत काढा (प्रत्येकी 2 गुण)
मध्यम प्रश्न
18. $\frac{1}{4}+\frac{1}{12}$ (मध्यम)
19. $\frac{4}{9}-\frac{2}{15}$ (मध्यम)
V. खालील उदाहरणे सोडवा (प्रत्येकी 2 गुण)
कठीण प्रश्न
20. रीता 2 किलो 500 ग्रॅम साखर आणि 1 किलो 250 ग्रॅम गूळ घेऊन आली. गीता 3 किलो 400 ग्रॅम साखर आणि 2 किलो 550 ग्रॅम गूळ घेऊन आली. कोणी जास्त वजनाचे पदार्थ विकत घेतले? (कठीण)
21. रमेशने सोमवारी विकण्यासाठी 10 किलो 500 ग्रॅम आंबे विकत घेतले. त्याने मंगळवारी 2 किलो 250 ग्रॅम, बुधवार 3 किलो 450 ग्रॅम आणि गुरुवारी 1 किलो 500 ग्रॅम आंबे विकले. शुक्रवारसाठी त्याच्याकडे किती आंबे शिल्लक राहिले? (कठीण)
पाठ आधारित मूल्यमापन
इयत्ता – 7वी | विषय – गणित | पाठ – संग्रहित माहिती हाताळणे
I. बहुपर्यायी प्रश्न (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. संग्रहित माहितीच्या बेरजेला संख्येने भागल्यास काय मिळते? (सोपे)
- A. उच्चतम किंमत
- B. निच्चतम किंमत
- C. एकूण किंमत
- D. मध्य
2. मोठे निरीक्षण आणि लहान निरीक्षण यामधील फरक म्हणजे काय? (सोपे)
- A. बहुलक
- B. पल्ला
- C. मध्यांक
- D. मध्य
3. संख्यांच्या गटातील पुनरावर्तीत संख्या म्हणजे काय? (सोपे)
- A. मध्य
- B. मध्यांक
- C. बहुलक
- D. पल्ला
4. सहावी ते आठवी विद्यार्थ्यांना वाटप केलेल्या अंड्यांची संख्या दर्शविणारा आलेख कोणता आहे? (सोपे)
- A. स्तंभालेख
- B. रेखा आलेख
- C. द्वीस्तंभालेख
- D. त्रिज्यंतर खंडालेख
5. माहिती हाताळणीमध्ये ‘मध्य’ म्हणजे काय? (सोपे)
- A. सर्वात मोठी संख्या
- B. सर्वात लहान संख्या
- C. सर्व संख्यांची सरासरी
- D. मध्यभागी असलेली संख्या
6. ‘पल्ला’ काढण्यासाठी कोणती क्रिया केली जाते? (सोपे)
- A. बेरीज
- B. वजाबाकी
- C. गुणाकार
- D. भागाकार
7. ‘बहुलक’ म्हणजे काय? (सोपे)
- A. सर्वात कमी वेळा आलेली संख्या
- B. सर्वात जास्त वेळा आलेली संख्या
- C. मध्यभागी असलेली संख्या
- D. सर्व संख्यांची बेरीज
8. स्तंभालेखात किती अक्ष असतात? (सोपे)
- A. एक
- B. दोन
- C. तीन
- D. चार
9. माहितीचे संग्रहण म्हणजे काय? (सोपे)
- A. माहिती नष्ट करणे
- B. माहिती गोळा करणे
- C. माहिती बदलणे
- D. माहिती विसरणे
10. ‘मध्यांक’ काढण्यासाठी माहिती कोणत्या क्रमाने मांडणे आवश्यक आहे? (सोपे)
- A. कोणत्याही क्रमाने
- B. चढत्या क्रमाने
- C. उतरत्या क्रमाने
- D. B किंवा C
II. रिकाम्या जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
11. मध्यांक हा नेहमी मोठ्या आणि लहान निरीक्षणांच्या ______ असतो. (सोपे)
12. मोठे निरीक्षण आणि लहान निरीक्षण यामधील ______ म्हणजे पल्ला होय. (सोपे)
13. दिलेली माहिती चढत्या किंवा उतरत्या क्रमात मांडून मिळणारी ______ संख्या म्हणजे मध्यांक होय. (सोपे)
14. स्तंभालेखात ______ अक्ष असतात. (सोपे)
III. व्याख्या लिहा (प्रत्येकी 1 गुण)
मध्यम प्रश्न
15. ‘मध्य’ म्हणजे काय? (मध्यम)
16. ‘मध्यांक’ म्हणजे काय? (मध्यम)
IV. एका वाक्यात उत्तरे लिहा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
17. माहिती हाताळण्याचे मुख्य उद्दिष्ट काय आहे? (सोपे)
18. दैनंदिन जीवनातील माहिती गोळा करून काय मोजले जाते? (सोपे)
V. खालील उदाहरणे सोडवा (प्रत्येकी 2 गुण)
मध्यम प्रश्न
19. पुढील संख्यांचा मध्यांक काढा : 8, 4, 6, 9, 6, 7, 5. (मध्यम)
20. 1 ते 10 पर्यंतच्या संख्यांचा मध्य काढा. (मध्यम)
VI. स्तंभालेख काढा (एकूण 3 गुण)
कठीण प्रश्न
21. पुढील तक्त्यामध्ये करीमने वार्षिक परीक्षेत मिळविलेले गुण आहेत तर या माहितीचा स्तंभालेख काढा. (कठीण)
विषय: कन्नड, इंग्रजी, हिंदी, गणित, विज्ञान, स.वि.
गुण: 90, 75, 80, 85, 95, 90
पाठ आधारित मूल्यमापन
इयत्ता – 7वी | विषय – गणित | पाठ – 4: साधी समीकरणे
I. योग्य पर्याय निवडा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. समीकरणात समानतेचे चिन्ह कोणते? (सोपे)
- A. Ø
- B. $\equiv$
- C. =
- D. #
2. चल पदाचे (variable) मूल्य कसे असते? (सोपे)
- A. निश्चित
- B. बदलते
- C. सारखेच
- D. नकारात्मक
3. समीकरण दर्शवणारे गणितीय विधान कोणते? (सोपे)
- A. a+5=9
- B. a+5>9
- C. a+5<9
- D. a + 5 ≠ 9
4. x-4=5 या समीकरणात x चे मूल्य किती? (सोपे)
- A. 4
- B. 8
- C. 6
- D. 9
5. चित्र पाहून योग्य समीकरण ओळखा: (चित्र: 20 वस्तू, त्यातून काही x वस्तू वजा केल्यावर 11 वस्तू उरतात) (सोपे)
- A. 20-x=9
- B. x+11=20
- C. 11-x=20
- D. 20+x=11
मध्यम प्रश्न
6. 9a=63 या समीकरणात ‘a’ चे मूल्य किती? (मध्यम)
- A. 7
- B. 8
- C. 9
- D. 6
7. $8m+15=49$ या समीकरणात ‘m’ चे मूल्य किती? (मध्यम)
- A. 4
- B. 5
- C. 6
- D. 7
8. $6x-5=19$ या समीकरणात ‘x’ चे मूल्य किती? (मध्यम)
- A. 3
- B. 4
- C. 5
- D. 6
कठीण प्रश्न
9. $2(x+4)=12$ या समीकरणात ‘x’ चे मूल्य किती? (कठीण)
- A. 1
- B. 2
- C. 3
- D. 4
II. खालील वाक्ये समीकरण स्वरूपात लिहा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
10. m आणि n यांची बेरीज. (सोपे)
11. 15 मधून y वजा केल्यास उत्तर 6. (सोपे)
12. b च्या 25 पट म्हणजे 100. (सोपे)
13. m आणि 5 यामधील फरक 3 आहे. (सोपे)
14. ‘a’ आणि 5 यांची बेरीज 15 आहे. (सोपे)
मध्यम प्रश्न
15. 5 मध्ये a च्या 6 पटांची बेरीज केली असता उत्तर 10 येते. (मध्यम)
III. समीकरणांचे विधान स्वरूपात रूपांतर करा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
16. $4-x=2$ (सोपे)
17. $5b=30$ (सोपे)
18. $\frac{1}{2}m=90$ (सोपे)
मध्यम प्रश्न
19. $6y+5=11$ (मध्यम)
IV. समीकरणे सोडवा (प्रत्येकी 2 गुण)
मध्यम प्रश्न
20. एका संख्येच्या तीन पटीत 5 मिळवल्यावर 17 येते. तर ती संख्या शोधा. (मध्यम)
21. रामूच्या वडिलांचे वय त्याच्या मुलाच्या वयाच्या 6 पट आहे, त्यांचे एकत्रित वय 42 आहे. मग त्यांचे वय शोधा. (मध्यम)
V. समस्या सोडवा (एकूण 2 गुण)
कठीण प्रश्न
22. ममता तिचा मुलगा अद्विकच्या वयाच्या 4 पट आहे. 5 वर्षांनी, त्यांच्या वयांची बेरीज 80 असेल, तर अद्विकचे आत्ताचे वय शोधा. (कठीण)
पाठ आधारित मूल्यमापन
इयत्ता – 7वी | विषय – गणित | पाठ – 5: रेषा आणि कोन
I. योग्य पर्याय निवडा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. $120^{\circ}$ चा पूरक कोन कोणता? (सोपे)
- A. $60^{\circ}$
- B. $180^{\circ}$
- C. $0^{\circ}$
- D. $120^{\circ}$
2. कोनाचे योग्य प्रतिनिधित्व काय आहे? (सोपे)
- A. BC
- B. $\angle ABC$
- C. F
- D. AC
3. दोन कोनांची बेरीज 90° असल्यास त्यांना ______ कोन म्हणतात. (सोपे)
- A. पूरक
- B. कोटी
- C. संलग्न
- D. रेषीय
4. 45° चा कोटी कोन ______ आहे. (सोपे)
- A. $45^{\circ}$
- B. $135^{\circ}$
- C. $0^{\circ}$
- D. $90^{\circ}$
5. 90° पेक्षा कमी कोनाला ______ कोन म्हणतात. (सोपे)
- A. विशाल
- B. काटकोन
- C. लघुकोन
- D. सरळकोन
मध्यम प्रश्न
6. पूरक कोनांमध्ये जर एक कोन लघुकोन असेल, तर दुसरा कोन ______ असतो. (मध्यम)
- A. लघुकोन
- B. विशालकोन
- C. काटकोन
- D. सरळकोन
7. दोन रेषा ज्या कधीही एकमेकांना छेदत नाहीत, त्यांना काय म्हणतात? (मध्यम)
- A. छेदिका
- B. समांतर रेषा
- C. लंब रेषा
- D. तिरकस रेषा
8. अशी भौमितिक आकृती जी कोणतेही माप व आकार नसून जागा व्यापते ती म्हणजे काय? (मध्यम)
- A. रेषा
- B. किरण
- C. बिंदू
- D. रेषाखंड
II. रिक्त जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
9. दोन किरण जे एका बिंदूवर एकत्र येतात ते ______ तयार करतात. (सोपे)
10. दोन टोक असलेल्या रेषेला ______ म्हणतात. (सोपे)
11. रेषा दोन्ही बाजूंना ______ शकते. (सोपे)
12. फक्त एका दिशेने जाणारी रेषा म्हणजे ______ . (सोपे)
13. कोटी कोन आणि पूरक कोनांमधील फरक उदाहरणांसह स्पष्ट करा. (मध्यम)
III. व्याख्या लिहा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
14. रेषाखंड म्हणजे काय? (सोपे)
15. कोन म्हणजे काय? (सोपे)
16. पूरक कोन म्हणजे काय? (सोपे)
17. समांतर रेषा म्हणजे काय? (सोपे)
IV. खालील प्रश्न सोडवा (प्रत्येकी 2 गुण)
मध्यम प्रश्न
18. $65^{\circ}$ चे कोटी कोन आणि पूरक कोन शोधा. (मध्यम)
19. कोटी कोनांमधील फरक 20 आहे. तर कोन शोधा. (मध्यम)
V. खालील प्रश्न सोडवा (एकूण 2 गुण)
कठीण प्रश्न
20. दिलेल्या आकृतीत योग्य कारणासह x आणि y ची किंमत शोधा. (कठीण)
वरील प्रतिमेत दोन समांतर रेषांना एक छेदिका छेदत आहे. वरच्या रेषेवर छेदिकेने तयार केलेला एक कोन $115^{\circ}$ आहे. आपल्याला x आणि y ची किंमत शोधायची आहे.