सेतूबंध म्हणजे काय?
सद्या शिकण्यास आवश्यक अध्ययनांश किंवा अध्ययन निष्पत्तीस संबंधीत पूरक अध्ययन सामर्थ्य किंवा अध्ययनांश जोडणे.मुलांची शिकण्याची पातळी, त्यांची क्षमता ओळखणे आणि त्यांना पुढील शिक्षणासाठी तयार करणे हा एक क्रियाकलाप आहे. थोडक्यात मुलांनी जे शिकले आहे आणि जे शिकत आहेत त्यात परस्परसंबंध निर्माण करणे म्हणजे सेतुबंध म्हणता येईल.
सेतुबंध कधी करता येईल?
शैक्षणिक वर्षाच्या सुरुवातीला कौशल्ये वाढवण्यासाठी सेतुबंध –
शैक्षणिक वर्षाच्या सुरूवातीला दीर्घ सुट्टीतून शाळेत परत आलेल्या विद्यार्थ्यामध्ये पूर्वी आत्मसात केलेली कौशल्ये किती अवघड आहेत?कोणती कौशल्ये आत्मसात केलेली नाहीत? पुढील अध्ययनांशास पूरक सामर्थ्ये कोणकोणती?
हे सर्व लक्षात घेऊन या आधी आत्मसात केलेल्या क्षमतांना पुढे आत्मसात करण्यास आवश्यक असलेल्या क्षमतांमध्ये विलीन करण्याची प्रक्रिया शैक्षणिक वर्षाच्या सुरुवातीची प्रक्रिया म्हणजे सेतुबंध.
सेतुबंध का करावा? (Importance of bridge course)
जसे आपण सर्व जाणतो की कोणतेही अध्ययन एकसमान नसते.जरी पाठ्यपुस्तक,वर्ग,शिकवण्याची पद्धत आणि शिक्षक एकच असले तरी वेगवेगळ्या कारणांमुळे शिकणे सारखे नसते.शक्य तितक्या समान शिक्षणाची निर्मिती करणे हे शिक्षणाचे ध्येय आहे.तर मग एकसमान शिक्षण निर्माण करण्यासाठी काय केले पाहिजे? कोण कोणत्या गतीने शिकू शकेल?कोण शिकण्यात मागे आहे?ते का मागे पडत आहेत? कसे आणि किती मागे?अशा प्रश्नांची उत्तरे शोधावी लागतील.वर्षाच्या सुरुवातीला अनेक समस्या असतात ज्या लहान चाचणी, घटक चाचणी,तोंडी प्रश्न, विद्यार्थ्यांच्या मनोवृत्तीचे निरीक्षण अशा उपायांनी ओळखता येतात.
मुलांनी उन्हाळ्याच्या सुट्ट्या मजेत घालवल्या आणि शाळेत आली.मुले जसजसे नवीन शिकतात तसतसे जुने विसरतात. ही एक मानसशास्त्रीय वस्तुस्थिती आहे. ही एक मानसशास्त्रीय वस्तुस्थिती आहे.मुले जे काही शिकतात ते सर्व त्यांच्या लक्षात राहत नाही. मुलांनी जे शिकले,विसरले आणि जे उरते ते शिक्षण असे आपण समजून घेतले पाहिजे.अशावेळी पूर्वी शिकलेला विषय आणि आता शिकायचा विषय यांचा परस्परसंबंध निर्माण करावा लागतो.सेतुबंधासारख्या प्रक्रियेतून हे काम पूर्ण होत असते.हे अत्यंत शास्त्रीय आहे.
सेतुबंध अपेक्षित अध्ययन सामर्थ्य यादी
इयत्ता – चौथी विषय – परिसर अध्ययन
1.विद्यार्थ्यांना कौटुंबिक गरजा, नातेसंबंध, मूल्ये आणि विविधता माहित होतात.
2. घरातील आणि घराबाहेरील खेळ ओळखतो आणि त्यांचे फायदे शिकतो.
3. वनस्पतींचे भाग आणि प्रकार ओळखतो आणि त्यावर आपले अवलंबन स्पष्ट करतो.
4. विविध प्राणी आणि पक्षी ओळखतो, वस्तीनुसार आणि प्राणी पक्षी जे अन्न खातात त्यानुसारगट तयार करतो.
5. दिशानिर्देशांनुसार ठिकाणे ओळखतो
6.विविध खगोलीय वस्तूंची ओळख करून घेतोआणि पृथ्वीच्या वैशिष्ट्यांबद्दल जाणून घेतो.
7. जलस्रोत,उपयोग आणि जलसंरक्षणाच्या उपायांबद्दल माहिती घेतो.
8. वनस्पतीजन्य आणि प्राणीजन्य अन्न घटक ओळखतो आणि अन्न तयार करण्यासाठी आवश्यक घटक जाणून
घेतो आणि विविध प्राणी पक्षांचे अन्न जाणून घेतो.
9. मूलभूत मानवी गरजा आणि काळानुरूप त्यात होणारे बदल स्पष्ट करतो.
10. विविध वाहतूक वाहने ओळखतो आणि त्यांचे गट करतो आणि कालांतराने त्यांच्यात झालेले बदल समजून घेतो.
11. वैयक्तिक आणि पर्यावरणीय स्वच्छतेबद्दल जागरूक राहतो आणि कचरा पुनर्वापराबद्दल माहिती मिळवतो.
इयता – 4 थी सेतुबंध साहित्य – CLICK HERE
इयता – 3री सेतुबंध साहित्य – CLICK HERE
इयता – 2री सेतुबंध साहित्य – CLICK HERE
