CLASS – 7
MEDIUM – MARATHI
SUBJECT – SCIENCE
SYLLABUS – KARNATAKA STATE
QUESTION BANK OF LESSON BASED ASSESSMENT
LBA प्रश्नपेढीचे स्वरूप व वापर
(टीप – सदर प्रश्नपत्रिका पाठ आधारित मूल्यमापन करण्यासाठी नमुना प्रश्नपत्रिका म्हणून देत आहोत..आपण यामध्ये आवश्यक तो बदल करू शकता.)
- 1 ली ते 7 वी: पाठांवर आधारित वस्तुनिष्ठ व वर्णनात्मक प्रश्न.
- 8 वी ते 10 वी: SSLC च्या धर्तीवर MCQ आणि 1–5 गुणांच्या प्रश्नांचा समावेश.
- एकूण गुण:
- 1 ली ते 5 वी – 25 गुण
- 6 वी ते 7 वी – 20 गुण (LBA) + 5 गुण (Remedial)
- 8 वी ते 10 वी – 20 गुण (LBA) + 5 गुण (Remedial)
- निश्चित करण्यासाठी पाठ-आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करावे.
- फक्त कन्नड माध्यमसाठी 6 वी ते 10 वी घटक चाचणी 20 गुण प्रश्न पेढी + 05 गुण पुनरावलोकन (Marusinchan) मधून
- इतर वर्ग आणि माध्यमांसाठी, 25 गुणांसाठी LBA प्रश्न पेढीतील प्रश्नांवर आधारित प्रश्नपत्रिका
- प्रत्येक पाठातील अभ्यास विषय आणि शिकण्याचे परिणाम/शिकण्याचे घटक (Learning Outcomes/Learning Objectives) यांचा अभ्यास करून, उद्दिष्टे, प्रश्नांचे स्वरूप आणि कठिण पातळीनुसार प्रश्न तयार केले आहेत. प्रत्येक पाठाचा समग्र विचार करून 1 ली ते 7 वी पर्यंत वस्तुनिष्ठ प्रश्न आणि वर्णनात्मक प्रश्न तयार केले आहेत.
- 8 वी ते 10 वी साठी SSLC प्रश्नपत्रिकेच्या मॉडेलनुसार खूप मोठ्या संख्येने बहुपर्यायी प्रश्न (MCQs) आणि वर्णनात्मक प्रश्न तयार केले आहेत.
- शिकण्याच्या प्रक्रिया आणि मूल्यमापनामध्ये प्रश्नपेढीमधील प्रश्न वापरणे बंधनकारक आहे. (उदा. FA-1, 2, 3 & 4, SA-1, CCE, क्रियाकलाप, अंतर्गत मूल्यमापन मॉडेल प्रश्नपत्रिका, पूर्वतयारी परीक्षा, वार्षिक परीक्षा इत्यादी.)
- 1 ली ते 5 वी साठी सर्व प्रकारच्या वस्तुनिष्ठ प्रश्न आणि वर्णनात्मक प्रश्नांचा समावेश असलेली 25 गुणांची प्रश्नपत्रिका तयार करून पाठ आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करणे.
- 6 वी आणि 7 वी साठी सर्व प्रकारच्या वस्तुनिष्ठ प्रश्न आणि वर्णनात्मक प्रश्नांचा समावेश असलेली 20 गुणांची LBA प्रश्नपेढीतून आणि 05 गुणांची मरुसिंचन (Remedial) प्रश्नांमधून निवड करून, एकूण 25 गुणांची प्रश्नपत्रिका तयार करून पाठ आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करणे.
- प्रत्येक पाठानंतर विद्यार्थ्यांचे शिक्षण निश्चित करण्यासाठी, 8 वी ते 10 वी साठी 10 वीच्या प्रश्नपत्रिकेच्या मॉडेलनुसार सर्व प्रकारच्या प्रश्नांचा (MCQs, 1, 2, 3, 4 आणि 5 गुणांचे प्रश्न) समावेश असलेली 20 गुणांची LBA प्रश्नपेढीतून आणि 05 गुणांची पुनर्भरण प्रश्नांमधून निवड करून, एकूण 25 गुणांची प्रश्नपत्रिका तयार करून पाठ आधारित मूल्यमापन (युनिट टेस्ट) करणे.
प्रश्नपत्रिकेचे सर्वसाधारण गुण वितरण सारांश:
- सोपे प्रश्न (65%): 16 प्रश्न x 1 गुण = 16 गुण
- मध्यम प्रश्न (25%): 6 किंवा 3 प्रश्न x 1 किंवा 2 गुण = 6 गुण
- कठीण प्रश्न (10%): 3 प्रश्न x 1 गुण = 3 गुण
- एकूण गुण: 25
(टीप: वरील प्रश्नांची संख्या आणि गुण हे दिलेल्या टक्केवारीनुसार अंदाजे आहेत आणि थोडे फरक असू शकतात.)
पाठ आधारित मूल्यमापन
पाठ आधारित मूल्यमापन
विषय – विज्ञान | घटक-1: वनस्पतींमधील पोषण
I. बहुपर्यायी प्रश्न (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. पाणी, कार्बन डायऑक्साइड आणि खनिजे वापरून अन्न तयार करू शकणारे जीव आहेत: (सोपे)
- A. वनस्पती
- B. प्राणी
- C. पक्षी
- D. मानव
2. वनस्पतींचे अन्न कारखाने आहेत: (सोपे)
- A. मूळ
- B. खोड
- C. पाने
- D. फूल
3. पानांमधील क्लोरोफिलद्वारे शोषलेली ऊर्जा आहे: (सोपे)
- A. सौर ऊर्जा
- B. जल ऊर्जा
- C. पवन ऊर्जा
- D. स्नायू ऊर्जा
4. परजीवी वनस्पतीचे उदाहरण आहे: (सोपे)
- A. अमरवेल
- B. हायड्रा
- C. यीस्ट
- D. पॅरामेसियम
5. प्रकाशसंश्लेषणद्वारे स्वतःचे अन्न तयार करणारी वनस्पती आहे: (सोपे)
- A. मशरूम
- B. बुरशी
- C. यीस्ट
- D. शैवाल
6. पानांमध्ये असलेले रंगद्रव्य आहे: (सोपे)
- A. क्लोरोफिल
- B. स्टोमेटा
- C. खनिजे
- D. क्षार
7. प्रकाशसंश्लेषणमध्ये वनस्पती __________ वापरतात आणि __________ सोडतात: (सोपे)
- A. ऑक्सिजन आणि हायड्रोजन
- B. नायट्रोजन आणि ऑक्सिजन
- C. कार्बन डायऑक्साइड आणि ऑक्सिजन
- D. हायड्रोजन आणि ऑक्सिजन
8. अन्न तयार करण्यासाठी वनस्पती कोणता वायू वापरतात? (सोपे)
- A) ऑक्सिजन
- B) नायट्रोजन
- C) कार्बन डायऑक्साइड
- D) हायड्रोजन
मध्यम प्रश्न
9. प्रकाशसंश्लेषण दरम्यान तयार होणारा वायू आहे: (मध्यम)
- A. हायड्रोजन
- B. नायट्रोजन
- C. कार्बन डायऑक्साइड
- D. ऑक्सिजन
कठीण प्रश्न
10. प्रकाशसंश्लेषण प्रक्रियेत, क्लोरोफिलचे मुख्य कार्य काय आहे? (कठीण)
- A) पाणी शोषून घेणे
- B) कार्बन डायऑक्साइड सोडणे
- C) सौर ऊर्जा शोषून घेणे
- D) ऑक्सिजन तयार करणे
II. रिकाम्या जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
11. प्रकाशसंश्लेषण दरम्यान, वनस्पती __________ वायू वापरतात. (सोपे)
12. प्रकाशसंश्लेषणमध्ये अन्न तयार होणारे उत्पादन _________आहे. (सोपे)
13. प्रकाशसंश्लेषण प्रक्रियेसाठी सूर्याची __________आवश्यक आहे. (सोपे)
14. हिरव्या वनस्पती __________ प्रक्रियेद्वारे आपले अन्न तयार करतात. (सोपे)
मध्यम प्रश्न
15. वाळवंटी वनस्पतींमध्ये या प्रक्रियेद्वारे पाण्याची हानी होते: __________. (मध्यम)
कठीण प्रश्न
16. प्रकाशसंश्लेषण झाले नसते तर पृथ्वीवरील जीवांवर काय परिणाम झाला असता? (रिकामी जागा भरा) (कठीण)
III. सत्य/असत्य (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
17. हिरव्या वनस्पती प्रकाशसंश्लेषणद्वारे आपले अन्न तयार करतात. (सोपे)
18. क्लोरोफिल प्रकाश शोषण्यास मदत करते. (सोपे)
19. अमरवेल ही परजीवी वनस्पती आहे. (सोपे)
IV. एका वाक्यात उत्तरे द्या (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
20. अन्न तयार करण्यासाठी वनस्पती कोणता वायू वापरतात? (सोपे)
21. प्रकाशसंश्लेषणमधील उप-उत्पादन लिहा. (सोपे)
22. अमरवेल ही हिरवी वनस्पती आहे – सत्य किंवा असत्य सांगा. (सोपे)
V. लघु उत्तरे (2-3 वाक्ये)
मध्यम प्रश्न
23. प्रकाशसंश्लेषण म्हणजे काय? (2 गुण) (मध्यम)
कठीण प्रश्न
24. काही वनस्पती हिरव्या नसतानाही जगतात. हे कसे शक्य आहे? उदाहरणासह स्पष्ट करा. (3 गुण) (कठीण)
पाठ आधारित मूल्यमापन
विषय – विज्ञान | घटक-2: प्राण्यांमधील पोषण
I. बहुपर्यायी प्रश्न (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. प्राण्यांमधील पोषणामध्ये हे घटक समाविष्ट असतात: (सोपे)
- A. पोषक तत्वांची आवश्यकता
- B. अन्न घेण्याची पद्धत
- C. शरीरात त्याचा वापर
- D. वरील सर्व
2. वनस्पतींचे अन्न कारखाने आहेत: (सोपे)
- A. मूळ
- B. खोड
- C. पाने
- D. फूल
3. प्रकाशसंश्लेषण दरम्यान तयार होणारा वायू आहे: (सोपे)
- A. हायड्रोजन
- B. नायट्रोजन
- C. कार्बन डायऑक्साइड
- D. ऑक्सिजन
4. आपल्या शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी आहे: (सोपे)
- A. पोट
- B. हृदय
- C. यकृत
- D. मेंदू
5. रवंथ करणारे प्राणी गिळलेले अन्न साठवणारे पचनसंस्थेचा भाग आहे: (सोपे)
- A. विली
- B. अन्ननलिका
- C. रुमेन
- D. तोंड
6. अमीबामध्ये हालचाल आणि अन्न पकडण्यास मदत करणारा भाग आहे: (सोपे)
- A. स्यूडोपोडिया
- B. व्हॅक्युअल
- C. केंद्रक
- D. माइटोकॉन्ड्रिया
7. लहान आतड्यांतील व्हिलीचे मुख्य कार्य आहे: (सोपे)
- A. शोषण
- B. सेवन
- C. उत्सर्जन
- D. पचन
8. आपल्या पोटातील आम्ल: (सोपे)
- A. पोटाच्या आतील अस्तराचे हानिकारक पदार्थांपासून संरक्षण करते.
- B. पोटातील अन्नासोबत असलेले अनेक हानिकारक जीवाणू मारते.
- C. पोटातील अन्न शोषून घेते.
- D. पोटातील प्रथिने पचवते.
9. लहान आतड्याच्या आतील भिंतीमध्ये हजारो बोटांसारखे वाढलेले भाग असतात. त्यांना म्हणतात: (सोपे)
- A. व्हिली
- B. आतडे
- C. पोट
- D. रक्तवाहिन्या
II. रिकाम्या जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
10. पचन येथे पूर्ण होते. (योग्य अवयवाचे नाव लिहा) (सोपे)
11. पचनामध्ये पाणी शोषून घेणारा अवयव आहे: (योग्य अवयवाचे नाव लिहा) (सोपे)
12. पित्त रस तयार करणारा अवयव आहे: (योग्य अवयवाचे नाव लिहा) (सोपे)
मध्यम प्रश्न
13. रवंथ करणाऱ्या प्राण्यांच्या सीकममध्ये असलेले एकपेशीय जीव आहेत: (योग्य जीवाणूचे नाव लिहा) (मध्यम)
III. सत्य/असत्य (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
14. जीभ अन्नाला लाळेमध्ये मिसळण्यास मदत करते. (सोपे)
15. रवंथ करणारे प्राणी गिळलेले गवत तोंडात परत आणून काही काळ चघळतात. (सोपे)
मध्यम प्रश्न
16. स्टार्चचे पचन पोटात सुरू होते. (मध्यम)
IV. एका वाक्यात उत्तरे द्या (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
17. पचन म्हणजे काय? (सोपे)
18. मानवी शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी कोणती आहे? (सोपे)
मध्यम प्रश्न
19. व्हिली म्हणजे काय? (मध्यम)
20. मानवी पोषणाचे मुख्य टप्पे कोणते आहेत? (मध्यम)
V. लघु उत्तरे (2-3 वाक्ये)
मध्यम प्रश्न
21. प्राण्यांमधील पोषण म्हणजे काय? त्याचे दोन मुख्य उद्देश सांगा. (2 गुण) (मध्यम)
VI. दीर्घ उत्तरे (3 गुण प्रत्येक)
कठीण प्रश्न
22. रवंथ करणाऱ्या प्राण्यांमध्ये पचन कसे होते? स्पष्ट करा. (3 गुण) (कठीण)
पाठ आधारित मूल्यमापन
इयत्ता – 7 | विषय – विज्ञान | प्रकरण – 3: उष्णता
I. बहुपर्यायी प्रश्न (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
1. 50°C तापमानाचा एक लोखंडी गोळा 25°C तापमानाच्या पाण्याच्या भांड्यात ठेवला आहे. तर, त्याची उष्णता (सोपे)
- A. लोखंडी गोळ्यापासून पाण्याकडे वाहते.
- B. लोखंडी गोळ्यातून किंवा पाण्यातून वाहू शकत नाही.
- C. पाण्यातून लोखंडी गोळ्याकडे वाहते.
- D. दोघांचेही तापमान वाढते.
2. एखाद्या पदार्थाच्या तापमान पातळीचे माप म्हणजे (सोपे)
- A. तापमान
- B. घनता
- C. कॅलरी
- D. वजन
3. उकळत्या पाण्याचे तापमान मोजण्यासाठी वापरले जाणारे उपकरण (सोपे)
- A. वैद्यकीय थर्मामीटर
- B. प्रयोगशाळा थर्मामीटर
- C. हवामान थर्मामीटर
- D. अजिबात नाही
4. साधारणपणे उष्णता गरम वस्तूकडून कोणत्या तापमानाकडे वाहते? (सोपे)
- A. समतुल्य तापमान
- B. अति उष्णता
- C. कमी तापमान
- D. अजिबात नाही
5. खालीलपैकी उष्णतेचा दुर्वाहक कोणता? (सोपे)
- A. स्वयंपाकाचे तेल
- B. लोखंडी सळी
- C. पाणी
- D. तांब्याची तार
6. उष्णता सहजपणे वाहू देणारे पदार्थ (सोपे)
- A. वीट
- B. लाकडी तुकडा
- C. काच
- D. ॲल्युमिनियम
7. सूर्याची उष्णता पृथ्वीवर पोहोचण्याची पद्धत (सोपे)
- A. वहन
- B. अभिसरण
- C. उत्सर्जन
- D. अजिबात नाही
मध्यम प्रश्न
8. स्टेनलेस स्टीलची भांडी सहसा तांब्याच्या तळाची किंवा तांब्याच्या लेपनची असतात, कारण (मध्यम)
- A. तांब्याच्या तळामुळे भांडे अधिक टिकाऊ होते.
- B. अशी भांडी आकर्षक दिसण्यासाठी बनवली जातात.
- C. तांबे स्टेनलेस स्टीलपेक्षा उष्णतेचा चांगला वाहक आहे.
- D. तांबे स्टेनलेस स्टीलपेक्षा स्वच्छ करणे सोपे आहे.
9. उन्हाळ्यात हलक्या रंगाचे कपडे जास्त वापरण्याचे कारण आहे (मध्यम)
- A. रंगीत कपडे साध्या कपड्यांपेक्षा जास्त उष्णता शोषून घेतात.
- B. रंगीत कपडे रंगीत कपड्यांपेक्षा कमी उष्णता शोषून घेतात.
- C. रंगीत कपडे साध्या कपड्यांएवढीच उष्णता शोषून घेतात.
- D. यापैकी काहीही नाही.
कठीण प्रश्न
10. दिलेल्या आकृतीतील उष्णता हस्तांतरणाचा प्रकार ओळखा. (कठीण)
- A. वहन
- B. अभिसरण
- C. उत्सर्जन
- D. बाष्पीभवन
II. रिकाम्या जागा भरा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
11. तापमानाचे एकक __________ आहे. (सोपे)
12. एखाद्या वस्तूच्या उष्णतेच्या पातळीला __________ म्हणतात. (सोपे)
13. तापमान मोजण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या उपकरणाला __________ म्हणतात. (सोपे)
मध्यम प्रश्न
14. जमिनीवरून समुद्राकडे वाहणाऱ्या थंड वाऱ्याला __________ म्हणतात. (मध्यम)
III. योग्य/अयोग्य लिहा (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
15. लाकूड उष्णतेचा चांगला दुर्वाहक आहे. (योग्य/अयोग्य) (सोपे)
मध्यम प्रश्न
16. उष्णता नेहमी कमी तापमानाच्या प्रदेशातून जास्त तापमानाच्या प्रदेशात हस्तांतरित होते. (योग्य/अयोग्य) (मध्यम)
IV. एका वाक्यात उत्तरे द्या (प्रत्येकी 1 गुण)
सोपे प्रश्न
17. उष्णतेची संवेदना प्रामुख्याने या अवयवामुळे होते. (सोपे)
18. रुग्णाचे शरीराचे तापमान मोजण्यासाठी वापरले जाणारे उपकरण. (सोपे)
19. सामान्य मानवी शरीराचे तापमान आहे. (सोपे)
20. थर्मामीटरमध्ये वापरले जाणारे रासायनिक सूचक. (सोपे)
21. भारतात सर्वात जास्त वापरले जाणारे थर्मामीटर स्केलचा प्रकार. (सोपे)
मध्यम प्रश्न
22. वैद्यकीय थर्मामीटरमधील मोजमाप श्रेणी आहे. (मध्यम)
V. लघु उत्तरे (2-3 वाक्ये)
सोपे प्रश्न
23. उष्णता संक्रमणाचे तीन प्रकार सांगा. (2 गुण) (सोपे)
कठीण प्रश्न
24. उष्णता आणि तापमानातील फरक स्पष्ट करा. (3 गुण) (कठीण)