1. 50°C तापमानाचा एक लोखंडी गोळा 25°C तापमानाच्या पाण्याच्या भांड्यात ठेवला आहे. तर, त्याची उष्णता

• A. लोखंडी गोळ्यापासून पाण्याकडे वाहते.
• B. लोखंडी गोळ्यातून किंवा पाण्यातून वाहू शकत नाही.
• C. पाण्यातून लोखंडी गोळ्याकडे वाहते.
• D. दोघांचेही तापमान वाढते.

सोपे

2. स्टेनलेस स्टीलची भांडी सहसा तांब्याच्या तळाची किंवा तांब्याच्या लेपनची असतात, कारण

• A. तांब्याच्या तळामुळे भांडे अधिक टिकाऊ होते.
• B. अशी भांडी आकर्षक दिसण्यासाठी बनवली जातात.
• C. तांबे स्टेनलेस स्टीलपेक्षा उष्णतेचा चांगला वाहक आहे.
• D. तांबे स्टेनलेस स्टीलपेक्षा स्वच्छ करणे सोपे आहे.

(मध्यम)

3. उन्हाळ्यात हलक्या रंगाचे कपडे जास्त वापरण्याचे कारण आहे

• A. रंगीत कपडे साध्या कपड्यांपेक्षा जास्त उष्णता शोषून घेतात.
• B. रंगीत कपडे रंगीत कपड्यांपेक्षा कमी उष्णता शोषून घेतात.
• C. रंगीत कपडे साध्या कपड्यांएवढीच उष्णता शोषून घेतात.
• D. यापैकी काहीही नाही.

(मध्यम)

4. एखाद्या पदार्थाच्या तापमान पातळीचे माप म्हणजे

• A. तापमान
• B. घनता
• C. कॅलरी
• D. वजन

सोपे

5. उकळत्या पाण्याचे तापमान मोजण्यासाठी वापरले जाणारे उपकरण

• A. वैद्यकीय थर्मामीटर
• B. प्रयोगशाळा थर्मामीटर
• C. हवामान थर्मामीटर
• D. अजिबात नाही

सोपे

6. रहीम आणि राजू त्यांच्या शरीराचे तापमान थर्मामीटरने तपासतात आणि त्यांना ते अनुक्रमे 98.6°F आणि 37°C असल्याचे आढळते. या संदर्भात

• A. रहीमचे शरीराचे तापमान राजूच्या तापमानापेक्षा जास्त आहे.
• B. राजूचे शरीराचे तापमान रहीमच्या तापमानापेक्षा जास्त आहे.
• C. दोघांचेही शरीराचे तापमान समान आहे.
• D. दोघांचेही शरीराचे तापमान समान नाही.

(मध्यम)

7. साधारणपणे उष्णता गरम वस्तूकडून कोणत्या तापमानाकडे वाहते?

• A. समतुल्य तापमान
• B. अति उष्णता
• C. कमी तापमान
• D. अजिबात नाही

सोपे

8. खालीलपैकी उष्णतेचा दुर्वाहक कोणता?

• A. स्वयंपाकाचे तेल
• B. लोखंडी सळी
• C. पाणी
• D. तांब्याची तार

सोपे

9. अलीकडे, घरे बांधण्यासाठी काच, प्लास्टर ऑफ पॅरिस (पीओपी), काँक्रीट, सिमेंट यांचा वापर जास्त केला जातो. कारण

• A. घर मजबूत करण्यासाठी
• B. घर सजवण्यासाठी
• C. घराला आगीच्या अपघातांपासून वाचवण्यासाठी
• D. उत्पादन खर्च कमी करण्यासाठी

(मध्यम)

10. खूप उंच इमारतींमध्ये वायुवीजन प्रणाली (ventilation system) बनवण्याचे कारण

• A. सजावटीसाठी
• B. फक्त प्रकाशासाठी
• C. इमारत थंड ठेवण्यासाठी
• D. यापैकी काहीही नाही

सोपे

11. खालीलपैकी उष्णता वहनाची पद्धत कोणती नाही?

• A. वहन (Conduction)
• B. अभिसरण (Convection)
• C. उत्सर्जन (Radiation)
• D. विस्तार (Expansion)

सोपे

12. आगीच्या ज्वालेतून काढल्यावर भांड्याचे हळू हळू थंड होण्याचे कारण आहे

• A. भांड्यातून सभोवतालच्या भागाकडे उष्णता संक्रमण
• B. सभोवतालच्या भागातून भांड्याकडे उष्णता संक्रमण
• C. उष्णता संक्रमणाचा अभाव
• D. अजिबात नाही

(मध्यम)

13. धातूच्या भांड्यावर प्लास्टिक किंवा लाकडी हँडल (मुठ) लावण्याचे कारण

• A. पकडण्यासाठी उपयुक्त
• B. दीर्घायुष्यासाठी
• C. वजन वाढवण्यासाठी
• D. भांड्याच्या उष्णतेमुळे हाताला इजा होऊ नये म्हणून

(मध्यम)

14. दुचाकी गाड्यांचा सायलेन्सर खालीलपैकी कोणत्या पद्धतीमुळे गरम होतो?

• A. अभिसरण
• B. वहन
• C. उत्सर्जन
• D. प्रकाशाचा प्रभाव

(मध्यम)

15. उष्णता सहजपणे वाहू देणारे पदार्थ

• A. वीट
• B. लाकडी तुकडा
• C. काच
• D. ॲल्युमिनियम

सोपे

16. किनारी भागातील घरांच्या खिडक्या समुद्राच्या विरुद्ध दिशेने असतात, कारण

• A. नैसर्गिक प्रकाश चांगला मिळवण्यासाठी
• B. समुद्राची वाऱ्याची झुळूक आत येण्यासाठी
• C. जमिनीकडून येणारा वारा
• D. घर बनवण्याचा खर्च कमी करण्यासाठी

(मध्यम)

17. समुद्री वारे (Sea breeze) म्हणजे

• A. समुद्रावरील वारा
• B. समुद्राकडून जमिनीकडे वाहणारा वारा
• C. जमिनीकडून समुद्राकडे वाहणारा वारा
• D. पृथ्वीवरील वारा

(मध्यम)

18. दिवसा समुद्राची झुळूक वाहण्याचे कारण आहे

• A. दिवसा वारा तीव्र असतो.
• B. दिवसा तापमान वाढते.
• C. जमीन समुद्रापेक्षा लवकर गरम होते.
• D. समुद्र जमिनीपेक्षा लवकर गरम होतो.

(मध्यम)

19. सूर्याची उष्णता पृथ्वीवर पोहोचण्याची पद्धत

• A. वहन
• B. अभिसरण
• C. उत्सर्जन
• D. अजिबात नाही

सोपे

20. द्रव पदार्थ साधारणपणे गरम करण्याची पद्धत

• A. वहन
• B. अभिसरण
• C. उत्सर्जन
• D. अजिबात नाही

सोपे

21. दिलेल्या आकृतीतील उष्णता संक्रमणाचा प्रकार ओळखा.

(टीप: येथे आकृती उपलब्ध नसल्यामुळे, प्रश्नाचा अंदाज ‘ज्वाला/गरम पाणी’ असे गृहीत धरून दिला आहे. प्रत्यक्ष आकृतीनुसार उत्तर बदलू शकते.)

• A. वहन
• B. अभिसरण
• C. उत्सर्जन
• D. बाष्पीभवन

कठीण

22. जेव्हा दोन वस्तूंमध्ये कोणतेही माध्यम नसते, तेव्हा उष्णता वहनाचा प्रकार होतो

• A. वहन
• B. अभिसरण
• C. उत्सर्जन
• D. वरील सर्व

सोपे

23. जळत्या मेणबत्तीच्या ज्योतीचा वरचा भाग खूप गरम असतो, कारण

• A. वरच्या दिशेने उष्णता अभिसरण
• B. खालच्या दिशेने अभिसरण
• C. उष्णता वहन
• D. उत्सर्जन

सोपे

24. दिलेल्या आकृतीतील उष्णता संक्रमणाचा प्रकार ओळखा.

• A. वहन
• B. अभिसरण
• C. उत्सर्जन
• D. अजिबात नाही

(मध्यम)

25. अलीकडे घरे पोकळ विटांनी बांधली जातात.

• A. कमी किमतीत उपलब्ध असल्याने
• B. पोकळ विटा घर थंड ठेवतात
• C. सिमेंटचा वापर कमी करण्यासाठी
• D. वेळ वाचवण्यासाठी

(मध्यम)

26. विमानांची पृष्ठभाग पांढऱ्या रंगाने रंगवलेली असते, कारण

• A. विमाने गरम ठेवण्यासाठी
• B. पांढरा रंग सूर्यप्रकाश परावर्तित करून थंड ठेवतो
• C. रंग जास्त काळ टिकतो
• D. उत्पादन खर्च कमी करण्यासाठी

(मध्यम)

27. हिवाळ्यात लोकरीचे कपडे घालण्याचे कारण

• A. लोकर स्वस्त आहे.
• B. लोकर शरीराला उष्ण ठेवते.
• C. लोकर शरीराला थंड ठेवते.
• D. वरील सर्व.

(मध्यम)

28. दिलेल्या चित्रातील क्रमांकांसाठी योग्य पर्याय शोधा.

• A. 1-वहन 2-अभिसरण, 3- उत्सर्जन
• B. 1- उत्सर्जन, 2-अभिसरण, 3-वहन
• C. 1-अभिसरण, 2-वहन, 3- उत्सर्जन
• D. 1-अभिसरण, 2-वहन, 3-वहन

(मध्यम)

29. वस्तू गरम आहे हे कसे कळते?

• A. स्पर्श करून
• B. थर्मामीटरने
• C. ॲक्सिलरोमीटरने
• D. दुर्बिणीने

सोपे

30. रुग्णाचे शरीराचे तापमान मोजण्यासाठी वापरले जाणारे उपकरण

• A. प्रयोगशाळा थर्मामीटर
• B. वैद्यकीय थर्मामीटर
• C. हवामान थर्मामीटर
• D. अजिबात नाही

सोपे

31. वैद्यकीय थर्मामीटरमधील मोजमाप श्रेणी (range) आहे

• A. 35°C ते 40°C
• B. 35°C ते 44°C
• C. 36°C ते 45°C
• D. 35°C ते 42°C

(मध्यम)

32. सामान्य मानवी शरीराचे तापमान आहे

• A. 37°C
• B. 98°C
• C. 100°C
• D. 32°C

सोपे

33. प्रयोगशाळा थर्मामीटरमधील तापमान श्रेणी आहे

• A. 35°C ते 42°C
• B. 10°C ते 110°C
• C. -10°C ते 100°C
• D. -10°C ते 110°C

(मध्यम)

34. थर्मामीटरमध्ये वापरले जाणारे रासायनिक सूचक (chemical indicator)

• A. क्लोरीन
• B. पारा
• C. हायड्रोजन
• D. सल्फर

सोपे

35. साधारणपणे थर्मामीटर बनवण्यासाठी सर्वात जास्त वापरला जाणारा पदार्थ

• A. प्लास्टिक
• B. धातू
• C. काच
• D. लाकूड

सोपे

36. भारतात सर्वात जास्त वापरले जाणारे थर्मामीटर स्केलचा प्रकार

• A. डिग्री सेल्सिअस
• B. डिग्री फॅरेनहाइट
• C. केल्विन
• D. व्होल्ट

सोपे

37. सेल्सिअस आणि फॅरेनहाइट स्केल कोणत्या तापमानावर समान असतात?

• A. 0°
• B. 10°
• C. 40°
• D. -40°

सोपे

38. सेल्सिअस स्केलवरील 0°C हे फॅरेनहाइट स्केलवर कोणत्या मापनाच्या समान आहे?

• A. 10°F
• B. 20°F
• C. 23°F
• D. 32°F

सोपे

39. प्रयोगशाळा थर्मामीटरमध्ये वापरले जाणारे रसायन

• A. पाणी
• B. पारा
• C. अल्कोहोल
• D. क्लोरीन

सोपे

40. उष्णता प्रारणाचे (heat radiation) खालीलपैकी एक उदाहरण आहे

• A. बटर वितळणे
• B. स्टोव्हवर भांडे गरम होणे
• C. सूर्यापासून येणारी उष्णता
• D. पाण्याच्या तापमानात बदल

(मध्यम)

41. ज्या माध्यमात उष्णता वहन (heat conduction) दिसून येते:

• A. धातू
• B. हवा
• C. लाकूड
• D. प्लास्टिक

सोपे

42. खालीलपैकी कोणते उपकरण शरीराचे तापमान मोजू शकते?

• A. वजन काटा
• B. थर्मामीटर
• C. मूल्यांकन स्केल
• D. मोजमाप टेप

सोपे

43. उष्णतेची संवेदना प्रामुख्याने या अवयवामुळे होते

• A. कान
• B. डोळा
• C. त्वचा
• D. नाक

सोपे

44. या चित्रातील उष्णता संक्रमण प्रक्रियेची पद्धत आहे:

• A. अभिसरण
• B. वहन
• C. उत्सर्जन
• D. यापैकी काहीही नाही

(मध्यम)