S.S.L.C. MODEL QUESTION PAPER-1 : 2024-25
Subject : SOCIAL SCIENCE
Subject Code : 85-K
Time : 3 Hours 15 Minutes
Translated by – Smart Guruji
परीक्षार्थींसाठी सामान्य सूचना:
1. या प्रश्नपत्रिकेत एकूण 38 प्रश्न आहेत.
2. प्रश्नांसाठी दिलेल्या सूचनांचे पालन करा.
3. उजव्या बाजूला दिलेले आकडे प्रश्नांसाठी पूर्ण गुण दर्शवतात.
4. प्रश्नपत्रिका वाचण्यासाठी 15 मिनिटांसह उत्तर देण्यासाठी दिलेला वेळ, प्रश्नपत्रिकेच्या शीर्षस्थानी दिलेला आहे.
I: खालील प्रश्नांसाठी चार पर्याय दिलेले आहेत. योग्य उत्तर निवडा आणि अक्षरासह उत्तर लिहा. 8 × 1 = 8
1. ब्रिटिश साम्राज्यात पंजाब प्रांत विलीनीकरण करणारा गव्हर्नर जनरल कोण होता?
(A) वेलेस्ली
(B) डलहौसी
(C) कॉर्नवॉलिस
(D) वॉरन हेस्टिंग्ज
2. 1935 च्या भारत सरकार कायद्याला भारतीय संविधान रचनेचा पाया का मानले जाते?
(A) भारतीय संघराज्य पद्धत लागू केली
(B) स्वतंत्र निवडणूक केंद्रे स्थापन केली
(C) प्रांतांमध्ये द्विसत्ताक सरकार लागू केली
(D) स्थानिक स्वराज्याला प्रोत्साहन देण्याचे आश्वासन दिले
3. भारत आज जगातील पाचवी मोठी आर्थिक शक्ती म्हणून ओळखला जात आहे. यामागील कारण काय आहे?
(A) अलिप्तता धोरण
(B) 1991 मध्ये लागू केलेले जागतिकीकरण आणि उदारीकरण धोरण
(C) निःशस्त्रीकरणाला पाठिंबा
(D) वर्णभेद धोरणाचा विरोध
4. 1976 च्या नागरी हक्क संरक्षण कायद्यानुसार:
(A) अस्पृश्यतेचा अभ्यास हा दंडनीय गुन्हा आहे
(B) अस्पृश्यतेच्या पालनासाठी राज्य सरकारांना विशेष जबाबदारी देण्यात आली आहे
(C) सार्वत्रिक मतदानाचा हक्क सर्वांना दिला गेला आहे
(D) समानतेचा हक्क देशातील सर्व नागरिकांना दिला आहे
5. MRPL (एम.आर.पी.एल.) विरोधात आंदोलन का करण्यात आले?
(A) तेल शुद्धीकरण प्रकल्पामुळे होणाऱ्या रासायनिक कचऱ्यामुळे पर्यावरण संरक्षण
(B) जंगलतोड विरोधी आंदोलन
(C) महिलांच्या शोषणाविरोधी आंदोलन
(D) नर्मदा नदीवर धरण बांधकामाविरोधी आंदोलन
6. भारताच्या भौगोलिक विभागांपैकी सर्वात मोठा विभाग कोणता आहे?
(A) उत्तर भारताचे महान मैदान
(B) पठारी प्रदेश
(C) हिमालय पर्वत
(D) किनारपट्टी प्रदेश आणि बेटे
7. देशाचे उत्पन्न आणि संपत्ती कोणत्याही भेदभावाशिवाय समाजातील सर्व लोकांमध्ये समानपणे विभागणे, म्हणजे:
(A) सामाजिक न्याय
(B) राजकीय न्याय
(C) धर्मनिरपेक्ष न्याय
(D) न्यायालयीन न्याय
8. सुहासनने एका दुकानातून 68,000 रुपयांची LED TV खरेदी केले. वॉरंटीपूर्वीच ती खराब झाली आणि दुकान मालकाने सुहासच्या तक्रारीची दखल घेतली नाही.मग सुहासने तक्रार कुठे करावी?
(A) जिल्हा आयोग
(B) राज्य आयोग
(C) तालुका आयोग
(D) राष्ट्रीय आयोग
II: खालील प्रश्नांची प्रत्येकी एका वाक्यात उत्तर द्या: 8 × 1 = 8
9. सहायक सैन्य पद्धतीमुळे ब्रिटिशांना सैन्याची देखभाल सोपी का झाली?
10. अडॉल्फ हिटलरने ब्राऊन शर्ट्स संघटना का स्थापन केली?
11. उपप्रादेशिकतेच्या वाढीचे प्रमुख कारण काय आहे?
12. पूर्वग्रह म्हणजे काय?
13. विसाव्या शतकातील अद्भुत धातू कोणते?
14. पेट्रोलियमला द्रवरूप सोनं का म्हणतात?
15. प्रत्यक्ष कराची दोन उदाहरणे द्या.
16. उद्योजक म्हणजे कोण?
III: खालील प्रश्नांची प्रत्येकी दोन ते चार वाक्यांत उत्तर द्या: 8 × 2 = 16
17. केंद्र सरकारकडे कायदा आणि सुव्यवस्था राखण्यासाठी कोण कोणते सशस्त्र सैन्य दल आहेत?
अथवा
भारताने दहशतवादाचा सामना करण्यासाठी कोणत्या उपाययोजना केल्या आहेत?
18. हुंडाबळीमुळे होणारे परिणाम काय आहेत?
अथवा
बालकामगार पद्धतीची कारणे काय आहेत?
19. श्री नारायण गुरु यांचे धर्म सुधारणेतील योगदान काय आहे?
20. आंध्र प्रदेशची भाषावार प्रांत म्हणून निर्मिती भारत सरकारला का अपरिहार्य वाटली?
21. मानवी जीवनात जंगलांचे महत्त्व स्पष्ट करा.
22. भारतीय शेती मान्सून पावसावर अवलंबून आहे. हे स्पष्ट करा.
23. सार्वजनिक अर्थसंकल्पाचे महत्त्व सांगा.
24. 15 मार्चला जागतिक ग्राहक दिन का साजरा केला जातो?
IV: खालील प्रश्नांची प्रत्येकी सहा वाक्यांत/मुद्यांत उत्तर द्या: 9 × 3 = 27
25. सामाजिक सुधारणा चळवळीत आणि स्वातंत्र्य संग्रामात अॅनी बेझंट यांचे योगदान काय होते?
अथवा
स्वातंत्र्य लढ्यात बाळ गंगाधर टिळक यांचा सहभाग काय होता?
26. ग्लोबल पोझिशनिंग सिस्टम (GPS) चा उपयोग काय आहे?
अथवा
चक्रीवादळाचे परिणाम काय आहेत?
27. पंचवार्षिक योजना काळात भारताने सर्वांगीण विकास कसा साध्य केला?
अथवा
ग्रामविकासात पंचायत राज संस्थांचा महत्त्वाचा वाटा कसा आहे?
28. बँक खाते असणे कसे उपयुक्त ठरते?
अथवा
देशाच्या अर्थव्यवस्थेत उद्योजक कसा महत्त्वाची भूमिका बजावतो?
29. कायम जमीनदारी पद्धत आणि रयतवारी पद्धतीतील फरक स्पष्ट करा.
30. “प्लासीची लढाई ब्रिटिश सत्तेची भारतातील पहिली पायरी होती.” हे स्पष्ट करा.
31. “लिंगभेद कमी करण्यासाठी भारत सरकारने अनेक उपाययोजना केल्या आहेत.” हे स्पष्ट करा.
32. संघटित क्षेत्रातील आणि असंघटित क्षेत्रातील कामगारांमधील फरक स्पष्ट करा.
33. मातीचे संरक्षण महत्त्वाचे का आहे?
V: खालील प्रश्नांची प्रत्येकी आठ वाक्यांत उत्तर द्या: 4 × 4 = 16
34. भारताच्या पहिल्या स्वातंत्र्य संग्रामासाठी आर्थिक आणि लष्करी कारणे कोणती होती?
अथवा
दुसऱ्या महायुद्धात ब्रिटिशांनी भारताच्या संसाधनांचा कसा वापर केला?
35. आदर्श म्हैसूर राज्याच्या निर्मितीत नालवडी कृष्णराज वडेयर यांचे योगदान काय होते?
36. संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या कामगिरीची यादी करा.
37. लाल माती आणि काळ्या मातीत काय फरक आहे?
VI: दिलेल्या भारताच्या नकाशावर खालीलपैकी कोणतीही पाच स्थाने चिन्हांकित करा: 1 × 5 = 5
38.भारताच्या नकाशावर खालीलपैकी कोणत्याही 5 गोष्टी चिन्हांकित करा:
(a) लाल बहादूर शास्त्री जलाशय
(b) अहमदाबाद
(c) 82° 30′ पूर्व रेखांश
(d) विशाखापट्टणम
(e) भारताचे सर्वात जुने बंदर
(f) बर्नपूर
(g) गुवाहाटी
दृष्टीहीन विद्यार्थ्यांसाठी पर्यायी प्रश्न: (प्रश्न क्र. 38 च्या ऐवजी)
नदी खोऱ्यातील बहुद्देशीय योजनांचे प्रमुख उद्देश सांगा.
Translated by – Smart Guruji
