PM पोषण योजना: 2024-25 साठी तेल व अन्नधान्य खरेदीबाबत.
शालेय विद्यार्थ्यांसाठी पोषण योजना ही भारतातील शालेय शिक्षणाचे महत्त्वपूर्ण अंग आहे. 2024-25 या शैक्षणिक वर्षासाठी पंतप्रधान पोषण योजनेअंतर्गत नोव्हेंबर-डिसेंबर 2024 महिन्यांमध्ये अन्नधान्य पुरवठ्यासाठी टेंडर प्रक्रिया सुरू आहे. टेंडर प्रक्रिया पूर्ण होईपर्यंत शाळांमध्ये अन्नधान्याची कमतरता भासल्यास स्थानिक बाजारातून अन्नधान्य खरेदी करण्याची परवानगी देण्यात आली आहे.
संदर्भ व निर्देश:
माननीय संचालक कार्यालय, पंतप्रधान पोषण योजना (मध्याह्न भोजन योजना), शालेय शिक्षण विभाग, बेंगळुरू यांच्या दि. 21.12.2024 च्या जाहीरनाम्यानुसार अन्नधान्याच्या खरेदी प्रक्रियेसाठी मार्गदर्शक तत्वे जारी करण्यात आली आहेत. यामध्ये शाळांच्या मुख्याध्यापकांना स्थानिक बाजारातून अन्नधान्य खरेदीसाठी काही अटी घालून दिल्या आहेत.
अन्नधान्य खरेदीसाठी दिलेल्या अटी व मार्गदर्शक तत्वे:
- शिल्लक निधीचा योग्य वापर:
सध्या शाळांना उपलब्ध असलेल्या स्वयंपाक खर्चाच्या निधीतून तूरडाळ व सूर्यफूल तेल खरेदी करणे बंधनकारक आहे.विद्यमान बाजार दरानुसार (इयत्ता 1-5 साठी ₹92/- व इयत्ता 6-10 साठी ₹99/- प्रति लिटर) खरेदी करावी. यापेक्षा अधिक खर्च झाल्यास मुख्याध्यापक व सहाय्यक संचालक जबाबदार ठरतील. - गुणवत्तेची तपासणी:
अन्नधान्याच्या गुणवत्तेची तपासणी शाळा विकास व्यवस्थापन समिती (SDMC/SMC) करेल. यामध्ये अन्नधान्याचे प्रमाण, सुरक्षितता व खरेदीचा दर योग्य असल्याची खात्री करणे आवश्यक आहे. - SDMC/SMC परवानगी:
स्थानिक बाजारातून खरेदी करताना शाळा समितीची परवानगी घेणे अनिवार्य आहे. - आठवड्याची मर्यादा:
टेंडर पुरवठा सुरू होईपर्यंत आठवड्याला आवश्यक तेवढेच अन्नधान्य खरेदी करण्याचा आदेश आहे, जेणेकरून अपव्यय टाळता येईल. - पावत्या व नोंदी:
खरेदीसाठी योग्य पावत्या जतन करणे व त्या शाळेच्या नोंदवहीत नोंदवणे आवश्यक आहे. यासोबतच, खात्री करण्यासाठी त्या नोंदी तपासणीसाठी अधिकार्‍यांना सादर कराव्यात. - उत्तम दर्जाचा साठा:
अन्नधान्य खरेदी करताना त्याचा दर्जा सुनिश्चित करणे व त्याचे व्यवस्थित साठवणूक व्यवस्थापन करणे बंधनकारक आहे. - अपव्यय टाळणे:
आवश्यकतेपेक्षा जास्त खरेदी टाळून अन्नधान्याचा अपव्यय होणार नाही याची विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे.
पंतप्रधान पोषण योजना विद्यार्थ्यांच्या पोषण व आरोग्यासाठी अतिशय महत्त्वपूर्ण आहे. या योजनेअंतर्गत देण्यात आलेल्या मार्गदर्शक तत्वांचे पालन केल्याने अन्नधान्याचा योग्य पुरवठा सुनिश्चित करता येईल. विद्यार्थ्यांचा आहार खंडित होणार नाही यासाठी शाळांच्या मुख्याध्यापकांनी व समित्यांनी पुढाकार घेतला पाहिजे.
शाळांच्या जबाबदाऱ्या:
शाळांचे मुख्याध्यापक, सहाय्यक संचालक व समिती सदस्य यांची जबाबदारी वाढली आहे. या अटींचे पालन करताना निधीचा योग्य वापर, गुणवत्तेची खात्री व अन्नधान्य व्यवस्थापन हे सर्व टप्पे काटेकोरपणे पार पाडणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष:
पंतप्रधान पोषण योजना हा विद्यार्थ्यांसाठी आरोग्यदायी आहाराची हमी आहे. नोव्हेंबर-डिसेंबर 2024 महिन्यातील अडचणींवर मात करण्यासाठी दिलेली मार्गदर्शक तत्वे शाळांना मदतीचा हात देतात. या प्रक्रियेत शाळांच्या मुख्याध्यापकांनी व समित्यांनी सहकार्य केल्यास, विद्यार्थ्यांना नियमित पोषण आहार मिळवून देणे शक्य होईल.
“विद्यार्थ्यांच्या उज्ज्वल भवितव्यासाठी प्रत्येक शाळेने योजनेच्या अंमलबजावणीला प्राधान्य द्यावे.”
MDM NEW UPDATE
मध्यान्ह आहारसाठी कमी असलेले आहार धान्य स्थानिक बाजारातून खरेदी करणेबाबत…CLICK HERE
मध्यान्ह आहार स्वयंपाक खर्चाचे सुधारित दर.. CLICK HERE
धान्य पुरवठा व वितरण माहिती SATS MDM पोर्टल वर अद्यावत करणेबाबत..CLICK HERE
कर्नाटक सरकार आणि अझीम प्रेमजी फाऊंडेशन फॉर डेव्हलपमेंट (APF) यांच्याद्वारे संयुक्तरित्या पूरक पोषण आहार खरेदी, साठवण, स्वच्छता, गुणवत्ता, प्रमाण आणि शालेय विद्यार्थ्यांना सुरक्षित वितरण यासंबंधी SOP (Standard Operating Procedure) माहिती – CLICK HERE
PM पोषण व APF संबंधी विचारले जाणारे दाखले व नमूने CLICK HERE
