अनेक वर्षांपासून परंपरेने, हाताने, अवजारांनी आणि उपकरणांनी कष्ट करून लोकांसाठी काही विशेष निर्माण करणारे करोडो ‘विश्वकर्मा’ या देशाचे निर्माते आहेत. आपल्याकडे लोहार,सोनार,कुंभार,सुतार,शिल्पकार, कारागीर,गवंडी इत्यादी असंख्य कुशल लोकांची यादी आहे.या सर्व विश्वकर्मांच्या मेहनतीला पाठिंबा देण्यासाठी देशाने प्रथमच विविध प्रोत्साहन योजना आणल्या आहेत. अशा लोकांसाठी प्रशिक्षण,तंत्रज्ञान,पथपुरवठा आणि बाजारीकरण सहाय्यसाठी तरतूद करण्यात आली आहे. पंतप्रधान विश्वकर्मा कौशल सन्मान म्हणजेच पंतप्रधान विश्वकर्मा करोडो विश्वकर्मांच्या जीवनात मोठा बदल घडवून आणतील” -माननीय पंतप्रधान, 1 फेब्रुवारी, 2023.
प्रधानमंत्री विश्वकर्मा कौशल्य सन्मान योजनेत १८ प्रकारचे प्रशिक्षण दिले जाते.यापैकी प्रशिक्षण घेणाऱ्या कारागिरांना दररोज ५०० रुपये (स्टायपंड) विद्यावेतन दिले जाणार आहे, तसेच पी.एम. विश्वकर्मा प्रमाणपत्र, ओळखपत्र दिले जाणार आहे. सोबतच १५ हजार रुपयांचे टूलकिट प्रोत्साहन, डिजिटल व्यवहारांसाठी प्रोत्साहन दिले जाणार आहे.योजनेच्या लाभासाठी जिल्हा ग्रामोद्योग अधिकाच्यांशी संपर्क साधावा
कारागीरांची शिल्पकार म्हणून ओळख करून देऊन त्यांना सक्षम करण्यासाठी पंतप्रधान विश्वकर्मा योजना मदत करते.
त्यांची कौशल्ये सुधारण्यासाठी त्यांना योग्य प्रशिक्षण संधी उपलब्ध करून देणे.
चांगल्या आणि आधुनिक साधनांच्या वापरास प्रोत्साहन देणे.
डिजिटल व्यवहारांसाठी प्रोत्साहन देणे
विश्वकर्माच्या डिजिटल सक्षमीकरणाला प्रोत्साहन देणे.
ब्रँड प्रमोशन आणि मार्केटसाठी एक व्यासपीठ प्रदान करणे.
त्यांना वाढीच्या नवीन संधींमध्ये प्रवेश करण्यास मदत करण्यासाठी लिंकेज.
पीएम विश्वकर्मा ही एक सर्वसमावेशक योजना आहे जी खालील घटकांद्वारे अवजारे व साधने वापरून आणि हाताने काम करणाऱ्या परंपरागत कौशल्य असणाऱ्या कारागिरांना प्रोत्साहन देणारी योजना आहे.
a ओळख: पीएम विश्वकर्मा प्रमाणपत्र आणि ओळखपत्र
(PM Vishwakarma Certificate and ID Card)
b कौशल्य विकसित करणे.
c सामुग्रीसाठी प्रोत्साहन
d क्रेडिट सपोर्ट (अर्थसहाय्य)
e डिजिटल व्यवहारांसाठी प्रोत्साहन
f मार्केटिंग
कारागीरांना पीएम विश्वकर्मा प्रमाणपत्र आणि पीएम विश्वकर्मा ओळखपत्र मिळेल.एक डिजिटल क्रमांक तयार केला जाईल आणि प्रमाणपत्र आणि ओळखपत्रावर प्रतिबिंबित केला जाईल.प्रमाणपत्र अर्जदाराची विश्वकर्मा म्हणून ओळख सक्षम करेल आणि त्याला/तिला योजनेंतर्गत सर्व फायदे मिळविण्यास पात्र बनवेल. लाभार्थ्यांना पीएम विश्वकर्मा प्रमाणपत्र आणि ओळखपत्र डिजिटल तसेच भौतिक स्वरूपात प्रदान केले जाईल.
PM विश्वकर्मा, एक केंद्रीय क्षेत्र योजना, 17 सप्टेंबर 2023 रोजी पंतप्रधानांनी कारागीर आणि कारागीरांना त्यांच्या हातांनी आणि साधनांनी काम करणाऱ्यांना शेवटपर्यंत आधार देण्यासाठी सुरू केली होती. या योजनेत खालील व्यवसायात गुंतलेले कारागीर आणि कारागीर यांचा समावेश करण्यात आला आहे.
1.सुतार (दुरुस्ती/निर्मिती),
2.बोट बनवणारा,
3.चिलखत तयार करणारा,
4.लोहार (लोहार),
5.हातोडा आणि साधन किट तयार करणारा,
6.कुलूप तयार करणारा,
7.सोनार (सोनार),
8.कुंभार (कुंभार),
9.शिल्पकार (शिल्पकार, स्टोन कार्व्हर),
10.दगड फोडणारा,
11.चांभार / शू कारागीर / पादत्राणे कारागीर,
12.गवंडी (मेसन),
13.बास्केट / चटई / झाडू बनवणारा
14.बाहुली आणि खेळणी बनवणारा (पारंपारिक),
15.न्हावी (नाई)
16.हार करणारा (माळी)
17.परीट (धोबी) )
18.शिंपी ( दारजी)
19.मासेमारी जाळे तयार करणारा
कारागीर व्यक्ती हा भारताचा नागरिक असावा.
योजनेत समाविष्ट 18 व्यवसायापैकी कोणत्याही एकाशी संबंध असणे आवश्यक आहे.
कारागीर व्यक्तीचे वय कमीत कमी 18 वर्षे व जास्तीत जास्त 50 वर्षे असावे.
संबंधित ट्रेडचे मान्यताप्राप्त संस्थेचे प्रमाणपत्र असावे.
कारागीर व्यक्ती हा योजनेमध्ये समावेश असलेल् या140 जातींपैकी कोणत्याही एका जातीचा असणे आवश्यक आहे.
प्रधानमंत्री विश्वकर्मा कौशल्य सन्मान योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कारागीर व्यक्तीकडे
आधारकार्ड, पॅनकार्ड, उत्पन्न दाखला, जातीचा दाखला,ओळखपत्र, रहिवासी प्रमाणपत्र,
पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र, बँकचे पासबुक आणि मोबाईल नंबर आवश्यक आहे.
प्रथम या लिंकवर स्पर्श करा..
Step 1: Mobile and Aadhaar Verification
Do your mobile authentication and Aadhaar EKYC
Step 2: Artisan Registration Form
Apply for the registration form.
Step 3: PM Vishwakarma Certificate
Download the PM Vishwakarma Digital ID and Certificate
Step 4: Apply for scheme components
Start Applying for different Components
