सेतूबंध म्हणजे काय?
सद्या शिकण्यास आवश्यक अध्ययनांश किंवा अध्ययन निष्पत्तीस संबंधीत पूरक अध्ययन सामर्थ्य किंवा अध्ययनांश जोडणे.मुलांची शिकण्याची पातळी, त्यांची क्षमता ओळखणे आणि त्यांना पुढील शिक्षणासाठी तयार करणे हा एक क्रियाकलाप आहे. थोडक्यात मुलांनी जे शिकले आहे आणि जे शिकत आहेत त्यात परस्परसंबंध निर्माण करणे म्हणजे सेतुबंध म्हणता येईल.
सेतुबंध कधी करता येईल?
शैक्षणिक वर्षाच्या सुरुवातीला कौशल्ये वाढवण्यासाठी सेतुबंध –
शैक्षणिक वर्षाच्या सुरूवातीला दीर्घ सुट्टीतून शाळेत परत आलेल्या विद्यार्थ्यामध्ये पूर्वी आत्मसात केलेली कौशल्ये किती अवघड आहेत?कोणती कौशल्ये आत्मसात केलेली नाहीत? पुढील अध्ययनांशास पूरक सामर्थ्ये कोणकोणती? हे सर्व लक्षात घेऊन या आधी आत्मसात केलेल्या क्षमतांना पुढे आत्मसात करण्यास आवश्यक असलेल्या क्षमतांमध्ये विलीन करण्याची प्रक्रिया शैक्षणिक वर्षाच्या सुरुवातीची प्रक्रिया म्हणजे सेतुबंध.
सेतुबंध का करावा? (Importance of bridge course)
जसे आपण सर्व जाणतो की कोणतेही अध्ययन एकसमान नसते.जरी पाठ्यपुस्तक,वर्ग,शिकवण्याची पद्धत आणि शिक्षक एकच असले तरी वेगवेगळ्या कारणांमुळे शिकणे सारखे नसते.शक्य तितक्या समान शिक्षणाची निर्मिती करणे हे शिक्षणाचे ध्येय आहे.तर मग एकसमान शिक्षण निर्माण करण्यासाठी काय केले पाहिजे? कोण कोणत्या गतीने शिकू शकेल?कोण शिकण्यात मागे आहे?ते का मागे पडत आहेत? कसे आणि किती मागे?अशा प्रश्नांची उत्तरे शोधावी लागतील.वर्षाच्या सुरुवातीला अनेक समस्या असतात ज्या लहान चाचणी, घटक चाचणी,तोंडी प्रश्न, विद्यार्थ्यांच्या मनोवृत्तीचे निरीक्षण अशा उपायांनी ओळखता येतात.
मुलांनी उन्हाळ्याच्या सुट्ट्या मजेत घालवल्या आणि शाळेत आली.मुले जसजसे नवीन शिकतात तसतसे जुने विसरतात. ही एक मानसशास्त्रीय वस्तुस्थिती आहे. ही एक मानसशास्त्रीय वस्तुस्थिती आहे.मुले जे काही शिकतात ते सर्व त्यांच्या लक्षात राहत नाही. मुलांनी जे शिकले,विसरले आणि जे उरते ते शिक्षण असे आपण समजून घेतले पाहिजे.अशावेळी पूर्वी शिकलेला विषय आणि आता शिकायचा विषय यांचा परस्परसंबंध निर्माण करावा लागतो.सेतुबंधासारख्या प्रक्रियेतून हे काम पूर्ण होत असते.हे अत्यंत शास्त्रीय आहे.
सेतुबंध परीक्षा
इयत्ता – आठवी
विषय – गणित
अपेक्षित अध्ययन सामर्थ्यावर आधारित नमुना प्रश्नपत्रिका –
1) 9876 मध्ये 8 चे स्थानमूल्य लिहा.
2) खालील संख्या विस्तार रूपात लिहा.
2 | 473 | 400 + + 3 | __________ + 7 X 10 + 3 X 1 |
3 | 2458 | ____ + 400 + ___ + 8 |
4) 3045 आणि 5647 ची बेरीज किती आहे?
5) 5029 मधून 6788 वजा केल्यावर मिळणारा फरक लिहा.
6) एका शाळेकडून 15 ग्रीनबोर्ड आणि 10 खुर्च्या खरेदी करण्यात आल्या.प्रत्येक ग्रीनबोर्डची किंमत रु. 1500 आणि प्रत्येक खुर्चीची किंमत रु. 125 आहे.तर शाळेने यावर किती खर्च केला?
7) पुढील घड्याळाच्या आकृत्यांमध्ये घड्याळाच्या काट्यांनी तयार होणाऱ्या कोनांच्या प्रकारांची नावे सांगा.
8) 55 अंशाचा पूरक कोन किती?
9) खालील आकृतीतील छेदनरेषांनी तयार होणाऱ्या शिरोबिंदूंची यादी करा.
10) 2/3 चे चार समतुल्य अपूर्णांक लिहा
11) 4/9 व 2/9 ची बेरीज दर्शवण्यासाठी खालील चित्राला रंग द्या.
12) 3/5 – 2/15 = ?
13) 5xy मध्ये x चा सहगुणक लिहा.
14) खालील गटातील समीकरणाचे एक पदी,द्विपदी व त्रिपदी मध्ये वर्गीकरण करा.
15. सजातीय पदांची बेरीज करा. 8x + 3y + x + 3y
16. 68 मध्ये आधारांक कोणता?
17. 23 व 32- मध्ये मोठी संख्या कोणती?
18. सोडवा. (−32)22 x 52
19. 125 ही संख्या घातांकरुपात लिहा.
20. 81 ही संख्या 3 व 9 आधारसंख्येच्या घातांकरुपात लिहा.
21. तुम्ही दैनंदिन जीवनात पाहिलेल्या 2 द्विमितीय व 2 त्रिमितीय आकाराची उदाहरणे लिहा.
22. समांतरभूज चौकोनाची परिमिती व क्षेत्रफळ काढण्याचे सूत्र लिहा.
23. खालील आलेख पेपरवरील रंगवलेल्या आयताकृतींचे निरीक्षण करून क्षेत्रफळ काढा.
24.12 से.मी. त्रिज्येच्या वर्तुळाचे क्षेत्रफळ काढा.
25. तुमच्या कुटुंबातील स्त्री – पुरुष सदस्यांची माहिती घेऊन घरातील एकूण स्त्री – पुरुष सदस्यांची संख्या लिहा.
26. खालील आलेखांची नावे लिहा.
27. 8 मी. लांबी आणि 5 मी. रुंद असलेल्या पाण्याचा टाकीचा परीघ काढा.
28) वर्गातील 25 विद्यार्थ्यांच्या आवडत्या विषयांचा तक्ता खालीलप्रमाणे आहे.त्याचे निरीक्षण करा आणि पिरॅमिड आलेख तयार करा व खालील प्रश्नांची उत्तरे द्या.
विषय | कन्नड | इंग्रजी | हिंदी | गणित | विज्ञान | समाज |
विद्यार्थी संख्या | 6 | 4 | 2 | 5 | 4 | 4 |
a) विद्यार्थ्यांना कोणता विषय जास्त आवडतो?
b) गणित विषय आवडणाऱ्या विद्यार्थ्यांची संख्या किती आहे?
29. 1951 ते 2001 पर्यंत दर 10 वर्षांनी भारत आणि चीनची लोकसंख्या खालील तक्त्यामध्ये दिली आहे. या माहितीच्या आधारावर द्वीस्तंभालेख रचा.
30. स्तंभालेख व द्वीस्तंभालेख यामधील फरक सांगा.
31) 2ab+6 हे समीकरण होय किंवा नाही सांगा.कारण सांगा.
32) 65=x-3 या समीकरणात x ची किंमत काढा.
33) इस्माईलने गणिताच्या परीक्षेत सलमाच्या गुणांपेक्षा 10 अधिक गुण मिळवले जर इस्माईलचे गुण 60 असतील तर सलमाचे गुण किती.
34) समीकरण सोडवा. X/4 =56
35) मी एका संख्येत तीन ते सहा मिळवले तर 79 होतात तर हे समीकरणात लिहा.
36) रिकाम्या जागा भरा: 35% + ………. +20%=100%
37) एका बागेच्या कात्रीची जोडी 250 रुपयांना विकत घेऊन ती 325 रुपयांना विकली तर यामध्ये नफा किंवा तोटा होईल ते सांगा व तोटा किंवा नफा शेकडेवारीत सांगा.
38) सिरीला सिद्धूकडून 2% व्याजदराने 4000 रुपये मिळाले तर त्याचे 4 महिन्यांचे सरळव्याज शोधा.
39) 10/25 चे शेकडेवारी आणि दशांश रूप लिहा.
40) 12% व्याजाने रु.10000 च्या मुद्दलावर 4 वर्षांनंतर द्यावे लागणारे सरळ व्याज किती?
Reference – SETUBANDH LITERATURE DSERT BENGALURU.
2री ते 8वी सेतुबंध साहित्य (सामर्थ्य यादी,नमुना प्रश्नपत्रिका