9th SS 06.UNION LEGISLATURE 6. केंद्र सरकार

 

 

 

इयत्ता
– नववी

विषय – समाज विज्ञान

विभाग – राज्यशास्त्र 

सुधारित २०२4 पाठ्यपुस्तकानुसार

प्रकरण – 6. केंद्र सरकार 

स्वाध्याय

 

रिकाम्या जागा भराः

1. भारत हे संघराज्य आहे.

2. केंद्रीय कामदेमंडळाला संसद असे म्हणतात.

3. राज्यसभेचे अध्यक्ष उपराष्ट्रपती हे असतात.

4. लोकसभेचा सदस्य होण्यासाठी 25 वर्ष पूर्ण केलेली असावी.

5. तिन्ही संरक्षण दलाचे सर्वोच्च प्रमुख राष्ट्रपती असतात.

6. घटनेच्या 54 व 55 कलमानुसार राष्ट्रपतींची निवड केली जाते.

7. केंद्रीय लोकसेवा आयोगाच्या अध्यक्षांची निवड राष्ट्रपती करतात.

II. पुढील प्रश्नांची उत्तरे द्या.

8. संसदेच्या दोन सभागृहांची नावे सांगा.
उत्तर –संसदेची दोन सभागृहे म्हणजे राज्यसभा (उच्च सभागृह) आणि लोकसभा (कनिष्ठ सभागृह).

9. राज्यसभेची रचना स्पष्ट करा.
उत्तर –राज्यसभेच्या एकूण 250 जागा असून त्यापैकी 238 सदस्य राज्य विधानसभा आणि केंद्रशासित प्रदेशातील सदस्यांद्वारे निवडले जातात आणि साहित्य, कला, विज्ञान आणि सामाजिक कार्य अशा विविध विविध क्षेत्रातील तज्ञांमधून उर्वरित 12 सदस्यांची निवड राष्ट्रपती करतात.उपराष्ट्रपती हे राज्यसभेचे अध्यक्ष असतात आणि उपसभापती सदस्यांमधून निवडले जातात.

10.लोकसभा सदस्य होण्यासाठी आवश्यक पात्रता लिहा.
उत्तर – लोकसभेचे सदस्य होण्यासाठी, खालील गोष्टी आवश्यक आहेत:
1) भारताचे नागरिक असावा.
2) किमान वय 25 वर्षे असावे.
3) सरकारी नोकर नसावा.
4) मानसिक दृष्ट्या सक्षम असावा.
5) कोणत्याही कायद्यानुसार शिक्षा झालेली नसावी.
6) संसदेने वेळोवेळी निर्दिष्ट केल्यानुसार पात्रता असणे.