आपण बोलतांना/संभाषण करतांना थांबतो म्हणजेच विराम घेतो आणि तो चिन्हांनी दर्शविला जातो.त्या चिन्हांना विरामचिन्हे असे म्हणतात.
विरामचिन्हांची सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे -:
अ.क्र. | 1 |
चिन्हाचे | पूर्ण विराम |
चिन्ह | . |
केंव्हा | वाक्य पूर्ण झाल्यावर शब्दांचा संक्षेप दाखविण्यासाठी अक्षरांपूढे
|
उदा. | 1. ती मुलगी आहे. 2. ता.क.(ताजा कलम) |
2. अर्ध विराम (; )
अ.क्र. | 2 |
चिन्हाचे | अर्ध विराम |
चिन्ह | ; |
केंव्हा | दोन छोटी वाक्य उभयान्वयी अव्ययाने जोडताना |
उदा. | 1. विशाल हुशार आहे; पण तो अभ्यास करत नाही. |
3. स्वल्प विराम
(, )
अ.क्र. | 3 |
चिन्हाचे | स्वल्प विराम |
चिन्ह | , |
केंव्हा वापरतात | एकाच जातीचे अनेक शब्द लागोपाठ आल्यास संबोधन (हाक मारणे) दर्शवितांना.
|
उदा. | 1. सुदेश,संदीप,दीपक,हे माझे मित्र आहेत. 2. लता, इकडे ये. |
4. प्रश्न चिन्ह (? )
अ.क्र. | 4 |
चिन्हाचे | प्रश्न चिन्ह |
चिन्ह | ? |
केंव्हा | प्रश्नार्थक वाक्याच्या शेवटी.
|
उदा. | 1. तू कोणत्या वर्गात शिकतो? 2. मित्राचे लग्न? |
5. उद्गारवाचक (!)
अ.क्र. | 5 |
चिन्हाचे | उद्गारवाचक |
चिन्ह | ! |
केंव्हा | उत्कट भावना व्यक्त करताना ती दाखविणार्या शब्दाच्या
|
उदा. | 1. बापरे! केवढी उंच इमारत. 2. अरेरे!खूप वाईट झाले. |
6. अवतरण चिन्ह (‘ ‘ ” ” )
अ.क्र. | 6 |
चिन्हाचे | अवतरण चिन्ह |
चिन्ह | ‘ ‘ (एकेरी अवतरण चिन्ह) ” ” (दुहेरी अवतरण चिन्ह) |
केंव्हा | दुहेरी अवतरणचिन्ह बोलणार्याला तोंडाचे शब्द एकेरी अवतरणचिन्ह एखाधा शब्दावर जोर लावायचा असल्यास. दुसर्याचे मत अप्रत्येक्षपणे सांगतांना.
|
उदा. | 1. तो म्हणाला, 2. मराठी भाषेची लिपी ‘देवनागरी’ आहे. |
7. संयोग चिन्ह
(— )
अ.क्र. | 7 |
चिन्हाचे | संयोग चिन्ह |
चिन्ह | — |
केंव्हा | दोन शब्द जोडतांना. ओळीच्या शेवटी शब्द अपुरा राहिल्यास
|
उदा. | 1. शुभ-विवाह 2. क्रिडा-संकुल |
8. अपसरण चिन्ह (डॅश) (–)
अ.क्र. | 8 |
चिन्हाचे | अपसरण चिन्ह (डॅश) (स्पष्टीकरण चिन्ह) |
चिन्ह | – |
केंव्हा | बोलतांना विचारमाला तुटल्यास. स्पष्टीकरण लावायचे असल्यास. |
उदा. |
|
9. विकल्प चिन्ह ( / )
अ.क्र. | 9 |
चिन्हाचे | विकल्प चिन्ह |
चिन्ह | / |
केंव्हा | एखाद्या शब्दासाठी असलेला पर्याय दाखविण्यासाठी दोन शब्दांमध्ये हे चिन्ह वापरतात.
|
उदा. | 1. |