500 विरुद्धार्थी शब्द

1

सुकाळ x दुष्काळ

2

आशावादी x नैराश्य

3

कठीण x सोपे

4

कल्याण x अकल्याण

5

कष्टाळू x कामचोर

6

कबूल x नाकबूल

7

कडू x गोड

8

कर्कश x मंजुळ

9

कडक x नरम

10

कळस x पाया

11

कच्चा x पक्का

12

काटकसर x उधळपट्टी

13

कंटाळा x उत्साह 

14

काळा x पांढरा

15

काळोख x प्रकाश, उजेड

16

कायदेशीर x बेकायदेशीर

17

कौतुक x निंदा

18

क्रूर x दयाळू

19

कोरडा x ओला

20

कोवळा x जुन, निबर

21

किमान x कमाल

22

किव x राग 

23

कृतज्ञ x कृतघ्न

24

कृत्रिम x नैसर्गिक, स्वाभाविक

25

कृश x स्थूल

26

कृष्ण x धवल

27

कृपा x अवकृपा 

28

कीर्ती x अपकिर्ती

29

खरे x खोटे

30

खंडन x मंडन

31

खात्री x शंका

32

खाली x वर

33

खादाड x मिताहारी

34

खुळा x शहाणा

35

खूप x कमी 

36

खरेदी x विक्री

37

खोल x उथळ

38

गरम x थंड

39

गमन x आगमन

40

गढूळ x स्वच्छ

41

गंभीर x अवखळ, पोरकट

42

गद्य x पद्य

43

गाव x शहर

44

गारवा x उष्मा 

45

ग्राहक x विक्रेता

46

ग्रामीण x शहरी

47

ग्राह्य x अग्राह्य

48

गुरु x शिष्य

49

गुण x अवगुण

50

गुप्त x उघड

51

गुळगुळीत x खरखरीत, खडबडीत

52

गुणी x अवगुणी

53

गुणगान x निंदा

54

गोड x कडू

55

गोरा x काळा

56

गौण x मुख्य

57

घट्ट x सैल, पातळ

58

घाऊक x किरकोळ

59

चव  x बेचव

60

चढ x उतार

61

चल x अचल, स्थिर

62

चढाई x माघार

63

चढणे x उतरणे

64

चवदार x बेचव

65

चपळ x सुस्त

66

चंचल x स्थिर

67

चांगले x वाईट

68

चूक x बरोबर

69

चोर x पोलीस

70

चिमुकला x थोरला

71

चिरंजीव x अल्पजीवी  

72

छोटी x मोठी

73

छोटेसे x मोठेसे

74

जड x हलके

75

जय x पराजय

76

जन्म x मृत्यू

77

जवळ x लांब

78

जगणे x मरणे

79

जमा x खर्च 

80

जबाबदार x बेजबाबदार

81

जर x तर

82

जलद x हळू

83

जागणे x झोपणे

84

जास्त x कमी

85

जागरूक x निष्काळजी

86

जागृत x निद्रिस्त

87

जाणे x येणे

88

जिवंत x मृत

89

जिंकणे x हरणे

90

जीत x हार

91

जुने x नवे

92

जेवढा x तेवढा

93

जोश x कंटाळा

94

झोप x जाग

95

झोपडी x महाल

96

टंचाई x विपुलता

97

टिकाऊ x ठिसूळ

98

ठळक x पुसट

99

डावा x उजवा

100

डौलदार x बेढप 

101

तरुण x म्हातारा

102

तहान x भूक 

103

तुरळक x दाट

104

ताजे x शिळे

105

तारक x मारक

106

ताजी x शिळी

107

ताल x बेताल

108

तेजस्वी x निस्तेज

109

तेजी x मंदी

110

तीव्र x सौम्य

111

तीक्ष्ण x बोथट

112

तिरके x सरळ

113

तिरपा x सरळ

114

थंड x गरम

115

थंडी x उष्मा

116

थोर x लहान

117

थोरला x धाकटा

118

थोडे x जास्त

119

दया x राग 

120

दयाळू x जुलमी

121

दाट x विरळ

122

दीन x रात

123

दिवस x रात्र

124

दीर्घ x ऱ्हस्व

125

दुर्जन/दुरित x सज्जन 

126

दुःख x सुख

127

दुष्काळ x सुकाळ

128

दुष्ट x सुष्ट

129

देशभक्त x देशद्रोही

130

देव x दानव, दैत्य

131

दृष्ट x चांगला    

132

दोषी x निर्दोषी,निर्दोष

133

द्वेष x प्रेम

134

धनी x चाकर

135

धनवंत x निर्धन, कंगाल

136

धडधाकट x कमजोर

137

धर्म x अधर्म

138

धाडस x भित्रेपणा

139

धूसर x स्पष्ट

140

धिटाई x भित्रेपणा, भ्याडपणा

141

धीट x भित्रा

142

धूर्त x भोळा 

143

नकार x होकार

144

नफा x तोटा

145

नवे x जुने

146

नम्रता x उद्धटपणा

147

नाजूक x राठ 

148

निद्रा x जागृती

149

निर्मळ x मळकट

150

निमंत्रित x आगंतुक 

151

निंदा x स्तुती

152

निर्दयता x सहृदयता, सदयता

153

निर्बंध x मोकळीक

154

निर्जीव x सजीव

155

निराश x उत्साही

156

निःशस्त्र x शस्त्रधारी

157

निश्चित x अनिश्चित

158

निष्काम x सकाम 

159

निर्भय x भयभीत

160

नीती x अनीती

161

नीटनेटका x गबाळ्या

162

नोकर x मालक

163

नेहमी x क्वचित

164

नुकसान x फायदा

165

नेता x अनुयायी  

166

न्याय x अन्याय

167

पक्की x कच्ची

168

पडका x धडका

169

पराक्रमी x भित्रा

170

परका x स्वकीय

171

पहिला x शेवट

172

पलिकडे x अलिकडे

173

परवानगी x बंदी

174

प्रकाश x अंधार

175

प्रतिष्ठा x अप्रतिष्ठा

176

प्रश्न x उत्तर

177

प्रामाणिकपणा x लबाडी

178

प्राचीन x अर्वाचीन

179

प्रेमळ x रागीट

180

प्रेम x द्वेष

181

प्रचंड x चिमुकला

182

प्रत्यक्ष x अप्रत्यक्ष

183

प्रतिकार x सहकार

184

प्रमाण x अप्रमाण

185

प्रगती x अधोगती 

186

पाप x पुण्य

187

पात्र x अपात्र 

188

पायथा x शिखर

189

पांढरा x काळा

190

प्रारंभ x अंत

191

पुढची x मागची

192

पुष्कळ x थोडे

193

पूर्ण x अपूर्ण

194

पूर्व x पश्चिम

195

पौर्णिमा x अमावास्या

196

प्रिय x अप्रिय

197

फसवी x स्पष्ट  

198

फायदा x तोटा

199

फार x कमी

200

फुलणे x कोमेजणे

201

फुकट x विकत 

202

फिकट x गडद

203

बहुमान x अपमान

204

बरोबर x चूक 

205

बलाढ्य x कमजोर

206

बलवान x दुर्बल

207

बसणे x उठणे 

208

बंद x उघडा

209

बंधन x मुक्तता

210

बंडाळी x सुव्यवस्था

211

बाल x वृद्ध

212

बाहेर x आत

213

बिघाड x दुरुस्ती 

214

बुद्धिमान x निर्बुद्ध

215

बुद्धिमान x ढ

216

बेसावध x सावध

217

बेसूर x सुरेल  

218

भरभराट x ऱ्हास 

219

भडक x सौम्य

220

भाग्यवान  x भाग्यहीन

221

भरती x ओहोटी

222

भरभर x सावकाश

223

भले x बुरे

224

भक्कम x कमकुवत

225

भय x अभय

226

भयंकर x सौम्य

227

भयभीत x निर्भय

228

भव्य x चिमुकले

229

भसाडा x मंजुळ

230

भरती x आहोटी   

231

भान x बेभाम

232

भारतीय x अभारतीय

233

भाग्यवंत x दुर्भागी

234

भांडण x सलोखा

235

भिकारी x सावकार 

236

भूक x तहान

237

भूषण x दूषण

238

महान x क्षुद्र

239

मधुर x कडवट

240

महाल x झोपडी

241

मऊ x टणक 

242

मंद x प्रखर

243

मंजुळ x कर्कश

244

माता x पिता  

245

माथा x पायथा

246

माय x बाप

247

मालक x नोकर

248

मान x अपमान

249

माया x द्वेष

250

मर्द  x नामर्द 

251

मान्य x अमान्य 

252

म्हातारा x तरुण

253

मिटलेले x उघडलेले

254

मित्र x शत्रू

255

मैत्री x दुश्मनी

256

मोठा x लहान

257

मोकळे x बंदिस्त

258

मौन x बडबड

259

मृत्यू x जीवन

260

मृदू x कठीण

261

मुका x बोलका

262

मूर्ख x शहाणा 

263

यशस्वी x अयशस्वी

264

यश x अपयश 

265

याचक x दाता  

266

येईल x जाईल

267

योग्य x अयोग्य

268

रक्षक x मारक

269

रुडू x हसू

270

राग x लोभ

271

राजा x रंक 

272

रुचकर x बेचव

273

रूपवान x कुरूप

274

रेखीव x खडबडीत

275

रिकामे x भरलेले

276

लहानपण x मोठेपण

277

लक्ष x दुर्लक्ष

278

लघू x गुरू

279

लवकर x उशिरा

280

लबाड x भोळा

281

लबाडी x प्रामाणिकपणा

282

लक्ष x दुर्लक्ष

283

लाडके x नावडते

284

लांब x जवळ

285

लांबी x रुंदी

286

लेचापेचा x भक्कम

287

लोभी x निर्लोभी

288

लौकिक x अलौकिक

289

वाकडे x सरळ

290

वापर x गैरवापर 

291

वृद्ध x तरुण

292

विचार x अविचार

293

विद्यार्थी x शिक्षक

294

विश्वास x अविश्वास

295

विलंब x त्वरा

296

विशेष x सामान्य

297

विद्वान x अडाणी

298

विष x अमृत

299

विरोध x पाठिंबा

300

विसरणे x आठवणे   

301

वेडा x शहाणा

302

वेगात x हळूहळू

303

व्यवस्थित x अव्यवस्थित 

304

शत्रू x मित्र

305

शहर x खेडे

306

शकून x अपशकून

307

शाप x वर

308

शंका x खात्री  

309

शेवट x सुरवात

310

श्वास x निःश्वास 

311

शिखर x पायथा

312

शिकारी x सावज

313

शिस्त x बेशिस्त 

314

शिक्षा x शाबाशकी

315

शीतल x उष्ण

316

शीत x अशीत

317

शक्य x अशक्य

318

शेंडा x बुडखा

319

शुद्ध x अशुद्ध

320

शूर x भित्रा   

321

श्रीमंत x गरीब

322

श्रेष्ठ x कनिष्ठ

323

सकाळ x संध्याकाळ

324

सजातीय x विजातीय

325

सज्जन x दुर्जन

326

सदाचार x दुराचार

327

सभ्य x असभ्य

328

सतर्क x बेसावध

329

सतेज x निस्तेज

330

समाधान x असमाधान

331

सरस x निरस

332

समान x असमान

333

समृद्धी x दारिद्र्य  

334

सत्य x असत्य

335

सरळ x वाकडा    

336

संवाद x विसंवाद

337

स्वच्छ x घाणेरडा

338

स्वतंत्र x परतंत्र

339

स्वस्थ x बेचैन

340

स्वहित x परमार्थ

341

स्वदेश x परदेश

342

स्तुती x निंदा

343

स्वस्त x महाग

344

स्वाधीन x पराधीन

345

स्वागत x निरोप 

346

स्वार्थ x परमार्थ

347

स्वार्थी x निःस्वार्थी

348

स्पष्ट x अस्पष्ट 

349

सावध x बेसावध

350

साहसी x भित्रा

351

सार्थ x व्यर्थ

352

साम्य x फरक

353

सान x थोर

354

सावकाश x पटकन

355

सार्वजनिक x खाजगी 

356

सानुली x मोठी

357

सामुदायिक x वैयक्तिक     

358

स्थिर x अस्थिर

359

सुप्रसिद्ध x कुप्रसिद्ध

360

सुरक्षित x असुरक्षित

361

सुख x दु:ख

362

सुटका x अटक

363

सुशिक्षित x अशिक्षित

364

सुगंध x दुर्गंध

365

सुंदर x कुरूप

366

सुदैवी x दुर्दैवी

367

सुरुवात x शेवट

368

सुभाषित x कुभाषित  

369

स्वर्ग x नरक

370

स्वातंत्र्य x पारतंत्र्य  

371

सूर्योदय x सूर्यास्त

372

सोपे x कठीण

373

सोय x गैरसोय

374

सौजन्य x उद्धटपणा

375

सेवक x मालक

376

हळू x जलद

377

हसणे x रडणे

378

हलके x जड

379

हजर x गैरहजर

380

हसतमुख x रडततोंड 

381

हार x जीत

382

हानी x लाभ

383

हितकारक x अहितकारक

384

हिम्मत x भय

385

हिंसक x अहिंसक

386

हिरमुसलेला x उत्साही

387

हित x अहित 

388

हिशेबी x बेहिशेबी

389

हीन x दर्जेदार

390

हुशार x मठ्ठ

391

होकार x नकार

392

क्षमा x शिक्षा

393

ज्ञान x अज्ञान

394

ज्ञात x अज्ञात

395

अथ x इति       

396

अजर x जराग्रस्त       

397

अमर x मृत्य         

398

अधिक x उणे       

399

अलीकडे x पलीकडे    

400

अवघड x सोपे

401

अंत x प्रारंभ

402

अचल x चल

403

अचूक x चुकीचे

404

अडाणी x शहाणा

405

अटक x सुटका

406

अतिवृष्टी x अनावृष्टी

407

अती x अल्प

408

अर्थ x अनर्थ 

409

अनुकूल x प्रतिकूल

410

अभिमान x दुरभिमान

411

अरुंद x रुंद

412

अशक्य x शक्य 

413

अंधकार x प्रकाश

414

अस्त x प्रारंभ

415

अडचण x सोय

416

अपेक्षित x अनपेक्षित

417

अशक्त x सशक्त

418

अर्धवट x पूर्ण

419

अमूल्य x कवडीमोल

420

असतो x नसतो

421

अपेक्षाभंग x अपेक्षापूर्ती

422

अंथरूण x पांघरूण

423

अग्रज x अनुज

424

अनाथ x सनाथ

425

अतिवृष्ट x अनावृष्टी

426

अधोगती x प्रगती, उन्नती

427

अबोल x वाचाळ

428

अब्रू x बेअब्रू

429

अल्लड x पोक्त

430

अवखळ x गंभीर

431

अवजड x हलके

432

आरंभ x शेवट 

433

आठवण x विस्मरण

434

आशा x निराशा 

435

आता x नंतर        

436

आत x बाहेर

437

आनंद x दु:ख        

438

आला x गेला

439

आहे x नाही        

440

आळशी x उद्योगी

441

आकर्षण x अनाकर्षण

442

आकाश x पाताळ

443

आतुरता x उदासीनता 

444

ओबडधोबड x गुळगुळीत    

445

आदर्श x अनादर्श

446

आवडते x नावडते

447

आवश्यक x अनावश्यक

448

आज्ञा x अवज्ञा

449

आधी x नंतर

450

आघाडी x पिछाडी

451

आजादी x गुलामी

452

आशीर्वाद x शाप

453

आस्था x अनास्था

454

आदर x अनादर

455

आडवे x उभे

456

आयात x निर्यात

457

आंधळा x डोळस

458

ओला x सुका

459

ओली x सुकी

460

ओळख x अनोळख

461

इकडे x तिकडे

462

इथली x तिथली        

463

इष्ट x अनिष्ट

464

इमानी x बेइमानी

465

इच्छा x अनिच्छा

466

इलाज x नाइलाज 

467

इहलोक x परलोक

468

उघडे x बंद

469

उच x नीच

470

उजेड x काळोख

471

उदासवाणा x उल्हासित

472

उभे x आडवे

473

उमेद x मरगळ

474

उंच x बुटका

475

उच्च x नीच

476

उतरणे x चढणे

477

उत्तम x क्षुद्र

478

उत्कर्ष x अपकर्ष, अधोगती

479

उचित x अनुचित

480

उदघाटन x समारोप

481

उदास x प्रसन्न