प्रार्थना अवधी खालील टप्प्याने घ्यावी
- नाडगीत : दिवसाची सुरुवात
- संविधान प्रास्ताविक वाचन
- दैनिक बातम्या: सध्याच्या घटनांची माहिती.
- विशेष उपक्रम: निवडलेल्या थीमवर आधारित क्रियाकलाप.
- राष्ट्रगीत व समारोप
विशेष सुचना : म्हैसूर अनंतस्वामी यांनी गायलेल्या पद्धतीने २ मिनिटे ३० सेकंदात राष्ट्रगीत गायन. (सरकारी आदेश क्रमांक: सी.एस.यू.ई. १६८ रास २०२२ बंगळुरू, दिनांक: २५-०९-२०२२).
५२ सेकंदात राष्ट्रगीत गायन.
जून महिन्यातील उपक्रम
इयत्ता – 4थी ते 8वी
थीम: पर्यावरण
- चित्र प्रदर्शन करूया:
- पर्यावरणाशी संबंधित चित्रे काढावीत किंवा पर्यावरण संबंधित चित्रे (वृत्तपत्रे, मासिके, इतर भिंतीपत्रके) गोळा करून पेपर कोलाज करून प्रदर्शित करावीत.
- या चित्रांबद्दल 3 ते 5 वाक्यांत बोलण्यासाठी मुलांना प्रोत्साहन द्यावे.
- कथा सांगूया:
- घरातील मोठ्यांच्या / शिक्षकांच्या मदतीने पर्यावरणाविषयी कथा गोळा करून मुलांना सांगावी.
- मुलांनी स्वतः कथा रचून सांगाव्यात.
- आकारांची ओळख करून घेऊया:
- शाळेच्या परिसरात दिसणारे त्रिकोण, चौकोन, वर्तुळ, आयत इत्यादी आकारांसारख्या वस्तूंची यादी करून नावे सांगावीत. उदा:
- वर्तुळाकार: घड्याळ, जेवणाची थाळी, चेंडू
- आयत: वाचण्याचे पुस्तक, दूरदर्शन
- चौकोन: खिडकी, फासे (Dice) इत्यादी.
- शाळेच्या परिसरात दिसणारे त्रिकोण, चौकोन, वर्तुळ, आयत इत्यादी आकारांसारख्या वस्तूंची यादी करून नावे सांगावीत. उदा:
- जागतिक पर्यावरण दिन साजरा करूया:
- मोठ्यांच्या/शिक्षकांच्या मदतीने पर्यावरणाचे महत्त्व समजून घेऊन, जागतिक पर्यावरण दिनाचे महत्त्व 3 ते 5 वाक्ये/परिच्छेदात सादर करावे.
- पर्यावरण संरक्षणावर छोटे नाटक सादर करावे.
- पर्यावरण संरक्षणावर चित्रांचे प्रदर्शन करावे.
- झाडे आणि वनस्पतींची तुलना:
- शाळेच्या परिसरात असलेल्या झाडांची यादी करावी आणि त्यातील लहान आणि मोठ्या झाडांची नावे सांगावीत.
- मुलांनी पाहिलेल्या झाडांची यादी करून त्यातील लहान आणि मोठ्या झाडांची तुलना करून 2-3 वाक्यांत बोलण्यास सांगावे.
थीम: पावसाळा
- पावसाची गाणी गाऊया:
- मोठ्यांच्या / शिक्षकांच्या मदतीने पावसाशी संबंधित कविता, गाणी गोळा करून म्हणावीत.
- पर्यावरण जागृतीपर गाणी गाण्यास प्रोत्साहन द्यावे.
- पावसाचे महत्त्व समजून घेऊया:
- पाऊस पडल्याने होणारे फायदे सूचीबद्ध करून शेअर करावेत.
- पाऊस न पडल्याने होणारे तोटे सूचीबद्ध करून शेअर करावेत.
- शेतकऱ्यांसाठी पावसाची किती गरज आहे यावर भाषण / मत व्यक्त करण्यास प्रोत्साहन द्यावे.
- मापन शिकूया:
- वृत्तपत्रात / दूरदर्शनवर प्रसारित झालेल्या (जिल्हानुसार) पावसाचे प्रमाण गोळा करून प्रार्थना सत्रात शेअर करावे.
- कर्नाटकमध्ये सर्वाधिक पाऊस पडणाऱ्या प्रदेशांची यादी करून शेअर करावी.
- पाणी साठवण:
- पाणी साठवण्याच्या विविध चित्रांचे प्रदर्शन करावे.
- उदाहरणे: जिरप खड्डा (इंगु गुंडी), शेततळे, पर्जन्य जल संकलन (Rain Water Harvesting) इत्यादी.
- जलचक्राचे स्पष्टीकरण:
- सूर्याच्या किरणांनी पाणी बाष्पीभवन होते → ढगात जमा होते → पाऊस म्हणून पडते → पुन्हा नद्यांद्वारे समुद्रात जाते → पुन्हा बाष्पीभवन होऊन पाऊस पडतो – हे जलचक्र मुलांना सकाळच्या प्रार्थना सत्रात समजावून सांगावे.
- जलचक्राचे वर्णन करणारे चित्र प्रदर्शित करून स्पष्ट करावे.
- मुलांनी जलचक्राचे चित्र काढून स्पष्ट करण्यास प्रोत्साहन द्यावे.
विशेष विषयांची ओळख
- रक्तदानाचे महत्त्व:
- मोठ्यांच्या/शिक्षकांच्या मदतीने रक्तदानाचे महत्त्व गोळा करून प्रदर्शित करावे.
- रक्तदानाचा इतिहास सांगावा (रेड क्रॉस संस्था कशी, का आणि केव्हा स्थापन झाली).
- रक्ताचे गट सूचीबद्ध करून सांगावेत.
- रक्तदान का करावे आणि किती वयोगटातील व्यक्तींनी करावे हे सांगावे.
- (ब्लड बँक) रक्त साठवणाऱ्या संस्थांबद्दल माहिती द्यावी.
- दैनंदिन जीवनातील विज्ञान:
- दैनंदिन जीवनात दिसणाऱ्या विज्ञानाच्या गोष्टी ओळखून त्यांची यादी करावी. उदा: गॅसवर स्वयंपाक करताना (LPG Stove) ज्वलन (Combustion) ही रासायनिक क्रिया होते, ज्यामुळे उष्णता निर्माण होते आणि अन्न शिजते.
- विशेष आकारांची ओळख – 2D, 3D:
- चित्रपट पाहताना 3D च्या वापराचा उद्देश आणि अनुभव शेअर करावा.
- दैनंदिन जीवनात दिसणाऱ्या 2D आणि 3D आकारांची यादी करून स्पष्ट करावी.
- मोठ्यांच्या/शिक्षकांच्या मदतीने अभ्यासक्रमातील 2D, 3D आकार सहपाठ्यांसोबत तयार करून प्रदर्शित करावेत.
- इंग्रजी वाचूया:
- पुस्तकातील छोट्या इंग्रजी कथा वाचायला प्रोत्साहन द्यावे.
- वस्तू दाखवून त्याबद्दल सोपी वाक्ये लिहून वाचायला सांगावे.
- वाहतूक नियम:
- शिक्षक आणि मोठ्यांच्या मदतीने वाहतूक नियमांविषयी माहिती गोळा करून शेअर करावी.
- वाहतूक नियम दर्शवणारे फलक, पोस्टर्स, चित्रे प्रदर्शित करावीत.
- जवळच्या वाहतूक पोलीस ठाण्यातील अधिकाऱ्यांकडून माहिती द्यावी.
तुम्हाला हे माहीत आहे का? – सामान्य ज्ञान / क्विझ
- कवी आणि त्यांच्या कृतींची ओळख:
- अभ्यासक्रमातील कवी/लेखक/लेखिका आणि त्यांच्या कृतींबद्दल सामान्य ज्ञान प्रश्न विचारावेत.
- विविध कवींची चित्रे दाखवून त्यांची नावे विचारण्यास सांगावे.
- अन्न आणि पोषक तत्वे:
- विविध अन्न आणि पोषक तत्वांसंबंधी सामान्य ज्ञान प्रश्न तयार करावेत. उदा. मासे, अंडी इत्यादी.
- विविध अन्न आणि पोषक तत्वांची चित्रे दाखवून त्यांची नावे विचारण्यास सांगावे.
- गणित क्विझ:
- इयत्तेच्या अभ्यासक्रमातील क्रियाकलापांशी संबंधित सोप्या गणितावर आधारित सामान्य ज्ञान प्रश्न तयार करावेत.
- तार्किक विचारसरणीशी संबंधित सामान्य ज्ञान प्रश्न तयार करावेत.
- नैसर्गिक संसाधने:
- नैसर्गिक संसाधनांविषयी सामान्य ज्ञान प्रश्न तयार करावेत.
- क्विझ – रंग:
- रंगांविषयी सामान्य ज्ञान प्रश्न तयार करावेत.
- लष्करी दलांची ओळख:
- भारतातील लष्करी दलांची (उदा. सैन्यदल, नौदल, वायुदल) चित्रे दाखवून माहिती द्यावी.
