7वी समाज विज्ञान
21. Progress in various fields
21.विविध क्षेत्रात प्रगती
इयत्ता – सातवी
विषय – समाज विज्ञान
माध्यम – मराठी
अभ्यासक्रम – 2024 सुधारित
विषय – स्वाध्याय
21.विविध क्षेत्रात प्रगती
I. रिकाम्या जागी योग्य शब्द लिहा :
- बेंगळूरूला सिलिकॉन शहर म्हणतात.
- जगातील पहिली संकरीत प्राणी मेंढी (डॉली) आहे.
- कर्नाटक सरकारने 1996 मध्ये स्वतःचे औद्योगिक धोरण ठरविले.
- ‘गृहउद्योग देशाला प्रगतीच्या मार्गावर नेणारे पथदीप आहेत’ असे महात्मा गांधीजी यांनी म्हटले.
II. खालील प्रश्नांची उत्तरे दोन ते तीन वाक्यात लिहा :
- संपर्क माध्यम म्हणजे काय ?
संपर्क माध्यम म्हणजे एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी किंवा एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीला माहिती, संदेश किंवा सामग्री पोहोचवण्याची पद्धत होय. यामध्ये छपाई माध्यम, इलेक्ट्रॉनिक माध्यम आणि मनोरंजन माध्यम यांचा समावेश होतो. - संपर्क माध्यमाचे तीन प्रकार कोणते ?
संपर्क माध्यमाचे तीन प्रकार आहेत:- छपाई माध्यम (उदा. वर्तमानपत्रे)
- इलेक्ट्रॉनिक माध्यम (उदा. रेडिओ, टीव्ही, इंटरनेट)
- मनोरंजन माध्यम (उदा. सिनेमा, नाटके)
2. माहिती तंत्रज्ञान म्हणजे काय ?
उत्तर – माहिती तंत्रज्ञान म्हणजे तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने माहितीचे निर्मिती, साठवणूक, प्रक्रिया आणि प्रसार करण्याची प्रक्रिया. हे तंत्रज्ञान उद्योग, शिक्षण, आणि आरोग्य यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये महत्त्वपूर्ण आहे.
3. जैवतंत्रज्ञान म्हणजे काय ?
उत्तर – जैवतंत्रज्ञान म्हणजे सजीवांच्या गुणवैशिष्ट्यांचा उपयोग करून उपयुक्त उत्पादन मिळविण्याची प्रक्रिया. उदा. जनुकीय तंत्रज्ञान, जैवइंधन निर्मिती.
4.कर्नाटकातील कोणत्या जिल्ह्यात जैव तंत्रज्ञान पार्क आहे ?
उत्तर – कर्नाटकातील बेंगळूरू आणि धारवाड जिल्ह्यांमध्ये जैव तंत्रज्ञान पार्क आहे.
5.सेंद्रीय शेतीचे महत्त्व समजावून सांगा.
उत्तर – सेंद्रिय शेतीमुळे जमिनीची सुपीकता टिकून राहते आणि पर्यावरणाचे संरक्षण होते. रासायनिक खतांच्या तुलनेत सेंद्रिय पद्धती सुरक्षित आणि आरोग्यपूर्ण आहेत.
6.मातीची धूप म्हणजे काय ?
उत्तर – वारा, पाऊस आणि पूरामुळे जमिनीचा वरचा सुपीक थर वाहून जाण्याच्या प्रक्रियेला मातीची धूप म्हणतात. ही समस्या जंगलतोड आणि चुकीच्या शेती पद्धतींमुळे अधिक तीव्र होते.
