7TH SS 21. Progress in various fields 21.विविध क्षेत्रात प्रगती

7वी समाज विज्ञान 

21. Progress in various fields

21.विविध क्षेत्रात प्रगती

इयत्ता – सातवी

विषय – समाज विज्ञान 

माध्यम – मराठी 

अभ्यासक्रम – 2024 सुधारित 

विषय – स्वाध्याय 

21.विविध क्षेत्रात प्रगती

I. रिकाम्या जागी योग्य शब्द लिहा :

1. बेंगळूरूला सिलिकॉन शहर म्हणतात.
2. जगातील पहिली संकरीत प्राणी मेंढी (डॉली) आहे.
3. कर्नाटक सरकारने 1996 मध्ये स्वतःचे औद्योगिक धोरण ठरविले.
4. ‘गृहउद्योग देशाला प्रगतीच्या मार्गावर नेणारे पथदीप आहेत’ असे महात्मा गांधीजी यांनी म्हटले.

II. खालील प्रश्नांची उत्तरे दोन ते तीन वाक्यात लिहा :

1. संपर्क माध्यम म्हणजे काय ?
   संपर्क माध्यम म्हणजे एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी किंवा एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीला माहिती, संदेश किंवा सामग्री पोहोचवण्याची पद्धत होय. यामध्ये छपाई माध्यम, इलेक्ट्रॉनिक माध्यम आणि मनोरंजन माध्यम यांचा समावेश होतो.
2. संपर्क माध्यमाचे तीन प्रकार कोणते ?
   संपर्क माध्यमाचे तीन प्रकार आहेत:
   • छपाई माध्यम (उदा. वर्तमानपत्रे)
   • इलेक्ट्रॉनिक माध्यम (उदा. रेडिओ, टीव्ही, इंटरनेट)
   • मनोरंजन माध्यम (उदा. सिनेमा, नाटके)

2. माहिती तंत्रज्ञान म्हणजे काय ?
उत्तर – माहिती तंत्रज्ञान म्हणजे तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने माहितीचे निर्मिती, साठवणूक, प्रक्रिया आणि प्रसार करण्याची प्रक्रिया. हे तंत्रज्ञान उद्योग, शिक्षण, आणि आरोग्य यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये महत्त्वपूर्ण आहे.

3. जैवतंत्रज्ञान म्हणजे काय ?
उत्तर – जैवतंत्रज्ञान म्हणजे सजीवांच्या गुणवैशिष्ट्यांचा उपयोग करून उपयुक्त उत्पादन मिळविण्याची प्रक्रिया. उदा. जनुकीय तंत्रज्ञान, जैवइंधन निर्मिती.

4.कर्नाटकातील कोणत्या जिल्ह्यात जैव तंत्रज्ञान पार्क आहे ?
उत्तर – कर्नाटकातील बेंगळूरू आणि धारवाड जिल्ह्यांमध्ये जैव तंत्रज्ञान पार्क आहे.

5.सेंद्रीय शेतीचे महत्त्व समजावून सांगा.
उत्तर – सेंद्रिय शेतीमुळे जमिनीची सुपीकता टिकून राहते आणि पर्यावरणाचे संरक्षण होते. रासायनिक खतांच्या तुलनेत सेंद्रिय पद्धती सुरक्षित आणि आरोग्यपूर्ण आहेत.

6.मातीची धूप म्हणजे काय ?
उत्तर – वारा, पाऊस आणि पूरामुळे जमिनीचा वरचा सुपीक थर वाहून जाण्याच्या प्रक्रियेला मातीची धूप म्हणतात. ही समस्या जंगलतोड आणि चुकीच्या शेती पद्धतींमुळे अधिक तीव्र होते.