ऑनलाईन सराव टेस्ट
STATE SYLLABUS
CLASS – 10
MARATHI MEDIUM
SUBJECT – SOCIAL STUDIES
PART – 2
HISTORY
प्रकरण 18
19. INDIA AFTER INDEPENDENCE
स्वातंत्र्योत्तर भारत
महत्त्वाचे मुद्दे आणि नोट्स –
1. भारताची फाळणी आणि परिणाम
3 जून 1947 रोजी लॉर्ड माउंटबॅटनच्या आदेशानुसार भारत आणि पाकिस्तान दोन स्वतंत्र राष्ट्रे झाली.
विभाजनामुळे मोठ्या प्रमाणात जातीय दंगे आणि निर्वासितांची समस्या निर्माण झाली.
2. निर्वासितांची समस्या
लाखो लोकांना आपापली गावे सोडून स्थलांतर करावे लागले.
निर्वासितांना अन्न, वस्त्र, निवारा आणि आरोग्य सुविधा देण्यासाठी भारत सरकारने प्रयत्न केले.
3. जातीय दंगे
विभाजनामुळे हिंदू-मुस्लीम शत्रुत्व वाढले.
महात्मा गांधींनी शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी उपोषण केले.
4. नवीन सरकारची स्थापना
15 ऑगस्ट 1947 रोजी तात्पुरते सरकार स्थापन झाले.
पंतप्रधान: जवाहरलाल नेहरू
26 जानेवारी 1950 रोजी भारत प्रजासत्ताक बनला; डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी संविधान तयार केले.
डॉ. राजेंद्र प्रसाद हे पहिले राष्ट्रपती झाले.
5. संस्थानांचे विलिनीकरण
भारतात 562 संस्थाने होती, ज्यांना संघराज्यात सामील होण्याचे आवाहन करण्यात आले.
सरदार वल्लभभाई पटेल यांनी संस्थाने भारतात विलीन करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.
6. गोवा आणि पाँडिचेरीचे विलीनीकरण
पाँडिचेरी: 1954 मध्ये फ्रेंचांनी पाँडिचेरी सोडले; 1963 मध्ये ते केंद्रशासित प्रदेश बनले.
गोवा: 1961 मध्ये भारताने सैन्य कारवाई करून गोवा पोर्तुगीजांच्या ताब्यातून मुक्त केले.
7. भाषावार प्रांतरचना
पोट्टी श्रीरामलू यांच्या उपोषणानंतर 1953 मध्ये आंध्र प्रदेश भाषावार राज्य म्हणून स्थापन झाले.
1956 मध्ये राज्य पुनर्रचना कायदा संमत झाला, ज्यामुळे 14 राज्ये आणि 6 केंद्रशासित प्रदेश स्थापन झाले.
ऑनलाईन सराव टेस्ट सोडवा.