CLASS – 5
MEDIUM – MARATHI
SUBJECT – MATHS
SYLLABUS – KARNATAKA STATE
QUESTION BANK OF LESSON BASED ASSESSMENT
पाठ आधारित मूल्यमापन प्रश्नावली
कर्नाटक राज्यातील सर्व शाळांमध्ये एक महत्त्वपूर्ण बदल होणार आहे. २०२५-२६ या शैक्षणिक वर्षापासून ‘पाठ-आधारित मूल्यमापन परीक्षा’ (Lesson Based Assessment – LBA) प्रणाली अंमलात येणार आहे. हा बदल शिक्षण गुणवत्तेत वाढ करेल का, याबद्दल शिक्षणतज्ज्ञ आणि पालकांमध्ये उत्सुकता आहे.
काय आहे नवीन प्रणालीचा उद्देश?
सध्या सरकारी शाळांमध्ये रचनात्मक मूल्यमापन (FA – Formative Assessment) आणि संकलनात्मक मूल्यमापन (SA – Summative Assessment) या पद्धती वापरल्या जातात. नव्या LBA प्रणालीचा मुख्य उद्देश विद्यार्थ्यांच्या आकलनाची आणि त्यांच्या शिकण्याच्या गुणवत्तेची सातत्याने खात्री करणे हा आहे. प्रत्येक पाठ किंवा अध्याय शिकवून झाल्यानंतर लगेचच छोटी चाचणी घेतल्याने विद्यार्थ्यांना विषय किती समजला हे स्पष्ट होईल. यामुळे विद्यार्थ्यांना केवळ परीक्षांच्या गुणांसाठी नव्हे, तर खऱ्या अर्थाने ज्ञान आत्मसात करण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. भविष्यात होणाऱ्या बोर्ड परीक्षांमध्ये विद्यार्थ्यांना चांगले गुण मिळवण्यासाठी ही सुरुवातीपासूनची मूल्यमापन पद्धत उपयुक्त ठरेल, अशी अपेक्षा शालेय शिक्षण व साक्षरता विभागाने व्यक्त केली आहे.
अंमलबजावणी आणि स्वरूप:
ही घटक चाचणी पहिली ते दहावीपर्यंतच्या सर्व विद्यार्थ्यांसाठी अनिवार्य असेल. राज्य शैक्षणिक संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था (DSERT) या परीक्षांसाठी प्रश्नपत्रिका तयार करून शाळांना पुरवेल. शाळांना या परीक्षा घेऊन विद्यार्थ्यांचे मिळालेले गुण ‘SATS’ पोर्टलवर (Student Achievement Tracking System) अपलोड करावे लागतील, जेणेकरून विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीचा मागोवा घेणे सोपे होईल.
प्रत्येक चाचणी ३० गुणांची असेल आणि त्यात २५ प्रश्न असतील. प्रश्नपत्रिकेची रचना विशिष्ट प्रमाणात सोपे, सामान्य आणि कठीण प्रश्नांच्या मिश्रणाने केली जाईल:
- ६५% सोपे प्रश्न
- २५% सामान्य प्रश्न
- १०% कठीण प्रश्न
बहुतेक प्रश्न बहुपर्यायी (MCQ) स्वरूपाचे असतील, जेणेकरून विद्यार्थ्यांचे आकलन तपासणे सोपे होईल. प्राथमिक स्तरावरील विद्यार्थ्यांसाठी रिकाम्या जागा भरणे, चित्रांना रंग भरणे, जोड्या जुळवा आणि गटात न बसणारा शब्द ओळखणे असे मनोरंजक प्रश्न असतील.
सदर प्रश्नावली DSERT च्या इंग्रजी पुस्तकाचे भाषांतर आहे.
अनुक्रमणिका
| 1 | 5 अंकी संख्या | 0-99999 पर्यंतच्या संख्या वाचणे आणि लिहिणे. दैनंदिन जीवनात संख्यांचा वापर करणे. |
| 2 | बेरीज | हातच्या न घेता आणि हातच्या घेऊन 5 अंकी संख्यांची बेरीज करणे आणि शाब्दिक उदाहरणे सोडवणे. |
| 3 | वजाबाकी | हातच्या न घेता आणि हातच्या घेऊन 5 अंकी संख्यांची वजाबाकी करणे आणि शाब्दिक उदाहरणे सोडवणे. |
| 4 | अवयव आणि गुणक | अवयव आणि गुणक ओळखणे आणि लिहिणे. |
| 5 | अपूर्णांक | अपूर्णांकांची तुलना करणे, संख्या रेषेवर अपूर्णांक दर्शवणे, जवळची डिग्री अंदाजे काढणे. |
| 6 | कोन | कोनांबद्दल शिकणे, कोनांचे तीव्र, काटकोन, विशालकोन आणि सरळ कोन असे वर्गीकरण करणे. आपल्या सभोवतालच्या वस्तूंमधील कोन ओळखणे. |
| 7 | वर्तुळ | भूमिती बॉक्समधील उपकरण ओळखणे, दिलेल्या मापासाठी वर्तुळ काढणे. |
| 8 | लांबी | दैनंदिन जीवनातील वस्तूंची लांबी ओळखणे, लांबीची तुलना करणे आणि लांबीच्या दैनंदिन जीवनातील समस्या सोडवणे. |
| 9 | परिमिती आणि क्षेत्रफळ | लांबी आणि रुंदी मोजून चौरस आणि आयताची परिमिती शोधणे. सूत्राचा वापर करून चौरस आणि आयताची परिमिती आणि क्षेत्रफळ शोधणे. |
| 10 | डेटा हाताळणी | दैनंदिन जीवनात सामान्यतः वापरल्या जाणाऱ्या जास्त आणि कमी लांबीच्या आदर्श मूल्यांशी परिचित होणे. |
| 11 | गुणाकार | दोन, 3, 4 आणि 5 अंकी संख्यांचा गुणाकार शोधणे आणि शाब्दिक समस्या सोडवणे. |
| 12 | भागाकार | मानक भागाकार अल्गोरिदम पद्धतीनुसार संख्या भागणे, 1 आणि 2 अंकी संख्यांनी 5 अंकी संख्या भागणे आणि शाब्दिक समस्या सोडवणे. |
| 13 | मानसिक अंकगणित | दोन 5 अंकी संख्यांचे अंदाजे आणि अंदाजे बेरीज, फरक आणि गुणाकार जवळच्या दहा हजार स्थानी करणे. |
| 14 | दशांश अपूर्णांक | वस्तूची लांबी दशांश स्वरूपात व्यक्त करणे, सेमी, मीटरमध्ये लांबी व्यक्त करण्यासाठी दशांशचा वापर करणे, रुपयांमध्ये किंमत इत्यादी. |
| 15 | पैसे | रुपये आणि पैसे दशांश स्वरूपात लिहिणे आणि त्यावर आधारित समस्या सोडवणे. बिल तयार करणे. |
| 16 | वजन आणि घनफळ | वजन आणि घनफळाच्या मोठ्या आणि लहान मानक एककांची तुलना करणे आणि संबंध जोडणे. |
| 17 | वेळ | वेळ वाचण्याची आणि वेळेचे एकक रूपांतरित करण्याची क्षमता. |
| 18 | सममितीय आकृत्या | साध्या भूमितीय आकृत्यांच्या प्रतिमा ओळखणे. दोन आणि तीन आयामी आकृत्यांमधील सममिती ओळखणे. वर्तुळ, काटकोन त्रिकोण आणि आयत यासारख्या 2D आकृत्या फिरवल्यावर मिळणाऱ्या आकृत्या ओळखणे. |
| 19 | त्रिमितीय आकृत्या | साध्या घनाकृती वस्तूंची समोरची, बाजूची आणि वरची दृश्ये तयार करणे. |
| 20 | नमुने (पॅटर्न) | दिलेल्या नमुन्यांचे विविध प्रकार (त्रिकोणी संख्या आणि चौरस संख्यांचे नमुने) ओळखणे आणि त्यांचे उपयोग देखील स्पष्ट करणे. |
5 अंकी संख्या
अध्ययन निष्पत्ती :
- 5-अंकी संख्या वाचणे आणि लिहिणे.
- 5-अंकी संख्येतील अंकांची स्थानिक किंमत ओळखणे.
- अंकांच्या स्थानिक किंमतीनुसार 5-अंकी संख्यांचे विस्तृत रूप लिहिणे आणि संख्या मानक स्वरूपात लिहिणे.
- 5-अंकी संख्या चढत्या आणि उतरत्या क्रमाने लावणे.
- दिलेल्या 5-अंकी संख्यांसाठी वगळलेल्या संख्या (skip numbers) लिहिणे.
प्रश्नांच्या स्वरूपानुसार टक्केवारी गुणांचे वितरण
| प्रश्नाचे स्वरूप | टक्केवारी | प्रश्नांची संख्या | गुण |
| वस्तुनिष्ठ | 25 | 24 | 24 |
| लघु उत्तरीय | 18 | 9 | 18 |
| वर्णनात्मक उत्तरीय | 57 | 17 | 55 |
| एकूण | 100 | 50 | 97 |
1. 5 अंकी संख्या
I) योग्य उत्तर निवडा आणि लिहा (एक गुणांचे प्रश्न)
1. 70,000 मध्ये दहा हजार गटांची संख्या आहे.
A. 2
B. 8
C. 7
D. 6
2. 93,415 या दिलेल्या संख्येत 9 ची स्थानिक किंमत आहे.
A. 9
B. 90000
C. 900
D. 9000
3. 26,520 यामध्ये 6 ची दर्शनी किंमत आहे.
A. 600
B. 6,000
C. 60,000
D. 60
4. 5,2,4,1,3 या अंकांची पुनरावृत्ती न करता सर्वात लहान संख्या लिहा.
A. 12,345
B. 13,245
C. 52,431
D. 24,135
5. 6 X 10,000 + 5 X 1,000 + 4 X 100 + 7X 10 + 8 X 1 चे संक्षिप्त रूप आहे:
A. 64,758
B. 65,478
C. 68,745
D. 67,485
6. 66,666 ___ 66,666 खालील चिन्हासह संख्यांची तुलना करा.
A. <
B. =
C. >
D. 0
7. कोणत्याही संख्येत तिची पुढची संख्या मिळवण्यासाठी मिळवावयाची संख्या आहे.
A. 4
B. 3
C. 2
D. 1
II) रिकाम्या जागा भरा (एक गुणांचे प्रश्न)
8. 18,302 चे विस्तारित रूप ___________
9. 75,384 च्या मागील संख्या आहे. _______
10. 35,412 हे संख्या शब्दात लिहा. _________________
11. एकवीस हजार चारशे पस्तीस ही संख्या अंकात ______ अशी लिहितात
12. 18347 जेव्हा योग्य विरामाने _______ अशी लिहिली जाते.
III) जुळवा आणि लिहा
A B
13. 61,000 त्याची मागील संख्या आहे. 99,999
14. 59,999 आणि त्याची पुढील संख्या आहे 60,999.
15. पाच अंकी सर्वात लहान संख्या आहे. 8,000
16. 78,654 त्यापैकी 8 ची स्थानिक किंमत आहे. 60,000
17. पाच अंकी सर्वात मोठी संख्या आहे. 10,000
IV) खालील संख्या अंकात लिहा. (1 गुणांचे प्रश्न)
18. सत्तेचाळीस हजार अठ्ठेचाळीस – ___________
19. तेरा हजार आठशे चौऱ्याण्णव – ___________
V) खालील संख्यां अक्षरात लिहा. (1 गुणांचे प्रश्न)
20. 67,394 -_______________________
21. 24,006 – ________________________
VI) संख्यांची तुलना करा आणि <,> चिन्हांसह रिकाम्या जागा भरा (1 गुणांचे प्रश्न)
23. 35,728 ____ 35,728
24. 887,875 ____ 89,361
VII) अधोरेखित संख्येची स्थानिक किंमत आणि दर्शनी किंमत लिहा. (2 गुणांचे प्रश्न)
25. 82471 स्थानिक किंमत: ____ दर्शनी किंमत: ____
26. 78947 स्थानिक किंमत: ____ दर्शनी किंमत: ____
VIII) खालील संख्या स्थानमूल्य तक्त्यात लिहा (2 गुणांचे प्रश्न)
28.76,809
IX) खालील संख्या त्यांच्या स्थानिक किंमतीनुसार अबॅकसवर लिहा. (उत्तर लिहिण्यासाठी स्वतंत्र अबॅकस काढा)
29. 25,361
30. 36,052
खालील संख्यांच्या मागील आणि पुढील संख्या लिहा (2 गुणांचे प्रश्न)
मागील संख्या पुढील संख्या
31. 93,785 ____ ____
32. 81,376 ____ ____
33. 42,785 ____ ____
उतरत्या क्रमाने लिहा (3 गुणांचे प्रश्न)
34. 32,654, 43,765, 21,435, 54,786
35. 70,770, 70,077, 77,777, 70,777
चढत्या क्रमाने लिहा (3 गुणांचे प्रश्न)
36. 44,444, 44,044, 40,444, 44,014 =
37. 33,481, 33,184, 33,148, 33,814 =
खालील संख्या विस्तारित रूपात लिहा. (3 गुणांचे प्रश्न)
38. 95,361 =
39. 20,005 =
खालील संख्या संक्षिप्त रूपात लिहा. (3 गुणांचे प्रश्न)
40. 2X10,000 + 3X1,000 + 0X100 +4X10+ 5 X1
41. 7 X10,000 + 2X1,000 + 3X100 + 5X10+ 4 X1
संख्या मालिका पूर्ण करा. (3 गुणांचे प्रश्न)
42. 88,888, 78,888, 68,888, _______
43. 23,344, 23,444, 23,544, _______
44. 58,600, 62,600, 66,600 _______
स्थानिक किंमत तक्त्याचा वापर करून चित्रात्मक स्वरूपात लिहा. (3 गुणांचे प्रश्न)
45. 11,243
46. 45,642
खालील समस्या सोडवा. (4 गुणांचे प्रश्न)
47. दीपिकाच्या शेतात या वर्षी 96,867 नारळ, 86,756 आंबे, 36,468 शेवग्याच्या शेंगा, 44,350 डाळिंब, 20,150 पेरू पिकले आहेत. पिके त्यांच्या संख्यांसह चढत्या आणि उतरत्या क्रमाने लिहा.
48. 2024-25 या वर्षात क्रिकेट खेळाडूंचे गुण खालीलप्रमाणे आहेत: नागराज 52,327, आर्यन 63,457, आयुष 34,327, गणपती 22,327, भरत 40,318. हे गुण चढत्या क्रमाने लिहा.
49. दिलेल्या संख्या चढत्या आणि उतरत्या क्रमाने पायऱ्यांमध्ये भरा.
28,769 63,470 11,355 45,220 88,888
50. चित्रात दिलेल्या अंकांपासून सर्वात मोठी आणि सर्वात लहान संख्या लिहा.
सर्वात मोठी संख्या:
सर्वात लहान संख्या: