KTBS KARNATAKA
STATE SYLLABUS
CLASS – 10
ENGLISH MEDIUM
SUBJECT – SOCIAL STUDIES
BUSINESS STUDIES
CHAPTER – 16
BANK TRANSACTIONS बँकेचे व्यवहार
I. रिकाम्या जागी योग्य शब्द भरा
1. ‘बँक’ हा शब्द Benque या फ्रेंच शब्दावरुन घेतला आहे
2. भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ही बँकांची बँक आहे.
3. राष्ट्रीयीकृत बँकेचे उदाहरण स्टेट बँक ऑफ इंडिया हे आहे.
4. राष्ट्रीय बचत पत्रके बचत पत्रके पोस्ट ऑफिसकडून वितरित केली जातात.
5. एकाच दिवशी बँकेशी कितीही वेळा कितीही व्यवहार चालू खाते प्रकारच्या खात्याद्वारे केले जातात.
6. मुदत ठेव खाते या खात्यात ठराविक मुदतीसाठी ठेवी ठेवल्या जावू शकतात.
II. समूहात चर्चा करून खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा :
7. बँक म्हणजे काय ?
उत्तर – बँक ही एक आर्थिक संस्था आहे जी लोकांकडून ठेवी स्वीकारते आणि ज्यांना त्याची गरज आहे त्यांना कर्ज देते. बँका पैशांची बचत करण्यास मदत करतात आणि विविध गरजांसाठी कर्ज देतात.बँका मनी ट्रान्सफर आणि धनादेश इत्यादी सेवा देखील देतात.
8. बँक व्यवहारांशी संबंधित असलेली वैशिष्ट्ये लिहा.
उत्तर –
– बँका पैशाचे व्यवहार करणे.
– लोकांकडून ठेवी स्वीकारणे.
– ते कर्ज म्हणून पैसे देणे.
– ते धनादेश किंवा ड्राफ्ट वापरून ग्राहकांना पैसे काढण्याची आणि पैसे भरण्याची परवानगी देणे.
– मौल्यवान वस्तू सुरक्षित ठेवणे आणि परकीय चलन व्यवहार करणे यासारख्या विविध सेवा देणे.
– नफा मिळवणे आणि सेवा प्रदान करणे या दोन्हीवर लक्ष केंद्रित करणे.
9. बँकेची कार्ये कोणती ?
उत्तर – – लोकांकडून ठेवी स्वीकारणे.
– लोकांना आणि व्यवसायांना कर्ज देणे.
– वेगवेगळ्या ठिकाणी पैसे ट्रान्सफर करणे.
– धनादेश (चेक) आणि ड्राफ्टद्वारे ठेवी स्वीकारणे.
– लॉकरमध्ये मौल्यवान वस्तू सुरक्षित ठेवणे.
– परकीय चलनात व्यवहार करणे.
10. बँक व बँकेचे ग्राहक यांच्यातील नात्यांची माहिती लिहा.
उत्तर – बँक आणि तिचे ग्राहक यांच्यातील संबंध हे प्रामुख्याने पैशाशी संबंधित असतात.बँक पैसे ठेवण्यासाठी सुरक्षित ठिकाण (कर्जदार आणि ठेवीदार नाते),ग्राहकांच्या निधीचे विश्वस्त (विश्वस्त आणि लाभार्थी नाते) म्हणून आणि पेमेंट करण्यासाठी किंवा पैसे मिळवण्यासाठी दलाल म्हणून काम करते (दलाल आणि प्रमुखाचे नाते).
11. ‘बचत बँक खातेदारांची संख्या वाढत आहे’. कारणे द्या.
उत्तर – बचत बँक खातेधारकांची संख्या वाढत आहे.कारण लोकांना त्यांचे पैसे ठेवण्यासाठी,त्यांच्या बचतीवर व्याज मिळविण्यासाठी आणि आवश्यकतेनुसार त्यांचे पैसे सहज उपलब्ध करून देण्यासाठी सुरक्षित जागा हवी आहे.
12. बँक खाते उघडण्याचे फायदे कोणते ?
उत्तर – – हे पैसे सुरक्षित ठेवण्याची सुविधा देते.
– दुसऱ्यांना पैसे देण्यासाठी उपयोगी आहे.
– बँका कर्ज आणि इतर आर्थिक सेवा देतात.
– बँक खाती आर्थिक व्यवहार सुरळीत आणि व्यवस्थित करतात.
– मौल्यवान वस्तू ठेवण्यासाठी खातेदारांना सेफ डिपॉझीट लॉकर्स सुविधा देते.
