No Bag Day
Sambhram Shanivar
दप्तरमुक्त दिवस
संदर्भ – शैक्षणिक मार्गदर्शिका 2024-25 पृष्ठ क्र. 157,158
8b) दप्तरमुक्त शनिवार कार्यक्रम आयोजित करणेबाबत… (“नो बॅग डे” दप्तरमुक्त दिवससाठी दर महिन्याच्या तिसऱ्या शनिवारी मुलांसाठी उपक्रम)
कार्यक्रम संकल्पना
मूल्यशिक्षणाचे महत्त्व अभ्यासक्रमात असले तरी वर्गात त्याची प्रत्यक्ष अंमलबजावणी करणे हे शिक्षकांसाठी आव्हान आहे.यासाठी कर्नाटक शासनाचा ‘संभ्रम शनिवार’ हा कार्यक्रम शिक्षकांना पुरेपूर उपयुक्त ठरतो.प्रत्येक महिन्याच्या एक शनिवारी दप्तरमुक्त दिवस हा उपक्रम म्हणजे ‘संभ्रम शनिवार’.
नवीन शैक्षणिक धोरणात वर्षातून 10 दिवस दप्तरमुक्त दिवस साजरा करण्याचा उल्लेख आहे.हा कार्यक्रम मुलामध्ये सकारात्मक मूल्ये रुजवण्यास मदत करतो जी स्वतंत्र विचारसरणी,संवेदनशील आणि आनंदी व्यक्तिमत्व विकसित करण्यासाठी आवश्यक असतात.या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट चांगले नागरिक विकसित करण्यासाठी प्रोत्साहन देण्याच्या कार्यात गुंतणे हा आहे.या कार्यक्रमाच्या दिवशी मुले कोणतेही पुस्तक, वही, दप्तर न घेता शाळेत येतात. शाळेतील मुले त्यांचा बराचसा वेळ वाचनालय,प्रयोगशाळा,स्टेडियम आणि इतर क्षेत्रांना भेट देऊन आनंददायक क्रियाकलापांमध्ये गुंतण्यासाठी घालवतात ज्यामुळे नागरी चेतना,सामाजिक-भावनिक कौशल्ये आणि नैतिक मूल्ये विकसित होतात.
कार्यक्रमाची उद्दिष्टे:
1. सकारात्मक बदल घडवून आणून मुलांमध्ये नागरी/नागरिकत्व रुजवणे.
2. कृती-आधारित उपयोजित अभ्यासक्रम तयार करून मुलांना सहभाग घेण्यास प्रेरित करणे.
3. मुलांवरील शैक्षणिक आणि शारीरिक ओझे कमी करणे.
4. मूल्यावर आधारित शिक्षणाद्वारे मुलांमध्ये सर्वांगीण व्यक्तिमत्व विकसित करणे.
कार्यक्रमाचे नियोजन आणि अंमलबजावणी:
महिन्यातून एका शनिवारी साजरा होणारा शनिवार उत्सव कर्नाटक सरकारच्या आदेश क्रमांक: ED 107 Yooka 2017, बेंगलोर दिनांक: 03/05/2019 द्वारे लागू करण्यात आला आहे. विद्यार्थ्यांना बहुआयामी कृतीमध्ये गुंतवून ठेवण्यासाठी आणि नागरी चेतना विकसित करण्यासाठी 10 मॉड्यूल तयार करण्यात आले आहेत.प्रत्येक मॉड्यूलमध्ये 3 उपघटक असतात,दर महिन्याला एका विषयाचे एक मॉड्यूल तीन तासांच्या कालावधीसाठी आयोजीत करण्याची योजना आहे.
जागृती
या उपघटकात घटकानुसार निर्धारीत विषयाबद्दल वास्तविक कृतींचा समावेश करण्यात आला आहे.हे विद्यार्थ्यांना विविध क्षेत्रातील वर्तमान समस्या आणि आव्हाने जाणून घेण्यास मदत करतात.
अनुभव
या उपघटकामध्ये पूरक कृती प्रदान केल्या आहेत.या कृती विहित सामग्री मुलांना समाजात स्वयं-अनुभव किंवा वास्तविक अनुभव घेण्यास सक्षम करते.
अवलोकन
या उपघटकात,निधी विषयाशी संबंधित मुलांनी मिळवलेल्या माहितीची आणि अनुभवाची देवाणघेवाण यासारखे उपक्रम दिले आहेत.प्रत्येक विषयाशी निगडीत आव्हाने, उपाय, परिणाम इ. बद्दल जागरूकता वाढवते. स्वयं-शिक्षण आणि अनुभवांची परस्पर देवाणघेवाण सुलभ करते.
इयत्ता 1-3, वर्ग 4-5 आणि इयत्ता 6-8 या वयोगटानुसार प्रत्येक घटकामधील उपक्रम स्वतंत्रपणे दिले आहेत.शिक्षक त्यांच्या सर्जनशीलतेनुसार आणखी चांगले उपक्रम घेऊ शकतात.प्रत्येक मॅन्युअलच्या शेवटी उद्दिष्टे आणि अध्ययन समार्थ्यासह मार्गदर्शक तत्त्वे देण्यात आली आहेत..
प्रत्येक महिन्यात संभ्रम शनिवार (दप्तरमुक्त दिवस) कार्यक्रम व्यवस्थापन माहिती खालीलप्रमाणे–
| मॉड्यूलचे नाव | महिना (प्रति महिना 3रा शनिवार) |
| 1. दिव्यांग व्यक्तीशी संवाद साधणे. | जून – 2024 |
| 2. मादक पदार्थांच्या दुरुपयोगाचे निवारण आणि व्यवस्थापन | जुलै – 2024 |
| 3. आधुनिक तंत्रज्ञानाची साधने आणि इंटरनेटचा चांगला वापर | ऑगस्ट – 2024 |
| 4. पोषण, आरोग्य आणि स्वच्छता. | सप्टेंबर – 2024 |
| 5. सार्वजनिक सुविधा आणि माझी जबाबदारी. | ऑक्टोबर – 2024 |
| 6. निरोगी जीवनशैली | नोव्हेंबर – 2024 |
| 7. सार्वजनिक स्वच्छता-कचरा व्यवस्थापनाची आवश्यकता आणि पद्धती | डिसेंबर – 2024 |
| 8. रस्ता सुरक्षा | जानेवारी – 2025 |
| 9. हिंसाचार,गुन्हेगारी,अपघात या प्रकरणांमध्ये संरक्षण आणि सुरक्षा. | फेब्रुवारी – 2025 |
| 10. लिंग समानतेला प्रोत्साहन. | मार्च – 2025 |
सन 2024-25 मध्ये मुलांनी अभ्यासाचे ओझे न घेता आनंदाने शिकता यावे या उद्देशाने दर महिन्याला एक शनिवार हा दप्तरमुक्त (No Bag Day) दिवस म्हणून साजरा करण्याचे आदेश देण्यात आले होते.असे उपक्रम प्रत्येक महिन्याच्या तिसऱ्या शनिवारी शालेय स्तरावर राबविण्यास सांगण्यात आले आहे.या उपक्रमासंबंध उपयुक्त शिक्षक मार्गदर्शिका व 10 मॉड्यूल तयार केलेले आहेत.या संदर्भात जिल्हा, तालुका व क्लस्टर स्तरावर आयोजित मुख्याध्यापक व शिक्षकांच्या मीटिंगमध्ये मार्गदर्शन करावे.विद्यार्थी कृतीपुस्तिका व शिक्षक हस्तपुस्तिका DSERT च्या वेबसाईटवर अपलोड करण्यात आल्या आहेत.
प्रत्येक दप्तरमुक्त शनिवारचे आलटून पालटून घ्यावयाचे उपक्रम :-(फक्त संदर्भ)
1.परीपाठ
2.योगासने
3.कवायत
4.वाचन कार्ड द्वारे प्रकट वाचन
5.वैयक्तिक,सामूहिक मराठी,इंग्रजी व हिंदी कविता गायन
6.विविध खेळाच्या स्पर्धा
7.नृत्य स्पर्धा
8.सामान्य ज्ञान मार्गदर्शन
9.वर्ग, मैदान व शालेय परीसर स्वच्छता
10.चांगल्या सवयी मार्गदर्शन
| शैक्षणिक वर्ष 2024-25 GUEST TEACHER अर्ज नमुना प्रवेश अर्ज PDF वार्षिक पाठ नियोजन स्थानिक सुट्टी पत्रक 2024-25 SPORTS ELIGIBILITY CERTIFICATE अंडी/केळी/चिक्की वितरण आदेश व दाखले SFN कुटुंब नियंत्रण भत्ता अर्ज Time Bond मंजुरी अर्ज Arrears (थकीत वेतन बिल) मंजुरी अर्ज शिशुपालना रजा अर्ज (CHILD CARE LEAVE APPLICATION) सेतुबंध सामर्थ्य यादी,प्रश्नपत्रिका,मूल्यमापन नमूने खालील लिंकवर स्पर्श करा… https://smartguruji.in/2024/06/documentscirculars-for-headmastersteachers.html |
शिक्षक बदली 2023-24 मार्गदर्शक सूचना व आदेश पाहण्यासाठी येथे स्पर्श करा…
Please Subscribe Our YouTube Channel –
JOIN OUR WhatsApp group
