KTBS KARNATAKA
STATE SYLLABUS
CLASS – 10
MARATHI MEDIUM
SUBJECT – MARATHI
PART – 2
मराठी
पाठ – 12: स्वरगंगा

पाठाचा परिचय:
प्रा. संध्या व्यंकटेश देशपांडे या मराठी साहित्य क्षेत्रातील एक मान्यवर लेखिका आहेत. त्यांनी कथा, नाटक, कादंबऱ्या आणि चरित्रलेखनात मोठे योगदान दिले आहे. ‘स्वरगंगा’ हे चरित्र प्रसिद्ध गायक डॉ. गंगूबाई हनगल यांच्या जीवनावर आधारित आहे. या पाठातून त्यांच्या जीवनाचा आणि संगीत क्षेत्रातील योगदानाचा सखोल परिचय मिळतो.
मध्यवर्ती कल्पना :
गंगूबाई हनगल या हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीतातील एक अढळ तारा होत्या. किराणा घराण्याच्या गायकीला त्यांनी जागतिक स्तरावर पोहोचवले. अत्यंत प्रतिकूल परिस्थितीत त्यांनी जिद्द, मेहनत आणि चिकाटीच्या जोरावर संगीत साधना केली. त्यांच्या संगीतप्रेमी प्रवासात अनेक अडचणी आल्या, परंतु त्यांनी कधीही हार मानली नाही. गुरुशिष्य परंपरेचा सन्मान राखत त्यांनी आपली गायकी अधिकाधिक समृद्ध केली. त्यांच्या जीवनातील संघर्ष, त्यांची मेहनत, त्यांना मिळालेले गुरु, आणि त्यांच्या संगीतातील महान कार्याचा आढावा या पाठातून घेतला आहे.