माझी आवडती महान स्त्री – सावित्रीबाई फुले
सावित्रीबाई फुले हे नाव भारतातील सामाजिक आणि शैक्षणिक क्रांतीचे प्रतीक आहे. त्या आधुनिक भारताच्या पहिल्या शिक्षिका आणि स्त्री शिक्षणाच्या प्रणेत्या होत्या. त्यांच्या विचारांनी आणि कार्यांनी समाजाच्या मागासलेल्या गटांना प्रगतीचा मार्ग दाखवला. त्या माझ्या आवडत्या महान स्त्री आहेत.
स्त्री शिक्षणाची सुरुवात:
सावित्रीबाई फुले यांचा जन्म ३ जानेवारी १८३१ रोजी सातारा जिल्ह्यातील नायगाव येथे झाला. त्यांचे बालपण कठीण परिस्थितीत गेले, परंतु जोतिराव फुले यांच्या प्रोत्साहनामुळे त्या शिकल्या आणि पुढे इतर महिलांना शिक्षण देण्याचा संकल्प केला. १८४८ साली पुण्यातील भिडेवाड्यात त्यांनी पहिली मुलींची शाळा सुरू केली. त्या म्हणत, “आम्ही जर स्त्रियांना शिक्षित केले नाही, तर त्यांना अंध:कारातून प्रकाशाकडे कसे नेऊ?”
समाजसुधारणेतील कार्य:
सावित्रीबाई फुले यांनी फक्त शिक्षणच नव्हे, तर विधवांचे पुनर्विवाह, सती प्रथा निर्मूलन, आणि जातीयता नष्ट करण्यासाठीही खूप परिश्रम घेतले. त्यांनी जोतिराव फुले यांच्यासोबत सत्यशोधक समाज स्थापन केला आणि समाजातील विषमता दूर करण्याचा प्रयत्न केला. त्या नेहमी म्हणत, “स्त्री शिक्षण हेच समाज परिवर्तनाचे साधन आहे.”
अडचणींवर मात:
सावित्रीबाई फुले यांना त्यांच्या कामामुळे अनेक विरोधकांचा सामना करावा लागला. त्यांच्यावर दगडफेक केली जायची, परंतु त्यांनी कधीही हार मानली नाही. त्या म्हणत, “माणसाने संकटांना न घाबरता आपल्या ध्येयाकडे चालत राहिले पाहिजे.”
महिलांसाठी योगदान:
सावित्रीबाई यांनी महिलांना शिक्षण देऊन त्यांच्या आत्मसन्मानाची जाणीव करून दिली. त्यांनी गर्भवती महिलांसाठी बालहत्याबंदीगृह सुरू केले. त्यांच्या कार्यामुळे समाजातील स्त्रियांना आत्मनिर्भर होण्याचा मार्ग सापडला.
समारोप :
सावित्रीबाई फुले यांचे जीवन प्रेरणादायक आहे. त्यांची शिकवण आणि विचार आजही समाजात समतेचा संदेश देतात. त्या म्हणायच्या, “माणूस शिक्षित झाला तर त्याचा संसार सुधारतो, पण जर स्त्री शिक्षित झाली तर सारा समाज प्रगत होतो.” आजच्या पिढीने त्यांच्या विचारांचा आणि कार्याचा आदर्श घ्यायला हवा. सावित्रीबाई फुले यांचे योगदान इतिहासात अजरामर आहे आणि त्या माझ्यासाठी नेहमीच आदर्श राहतील.