Shabdasamuhabaddal ek shabd (अनेक शब्दसमुहाबद्दल एक शब्द )

 अनेक शब्दसमुहाबद्दल एक शब्द 

इयत्ता – आठवी 

रणांगणावर लढताना आलेले मरण
 वीरमरण

कर्तव्य पार पाडण्यात नेहमी
जागरूक राहणारा –
 कर्तव्यदक्ष   

कविता करणारी …. कवयित्री

किल्ल्याच्या सभोवतीची भिंत   तट

केलेले उपकार जाणणारा –  कृतज्ञ

खूप मोठा विस्तार असलेला विस्तिर्ण

स्वतःबद्दल अभिमान असणारा – स्वाभिमानी

स्वर्गातील इंद्राची सुंदर
बाग –
  नंदनवन

जमीन व पाणी अशा दोन्ही
ठिकाणी राहणारे
   उभयचर  

ज्याला कोणीही शत्रू नाही
असा –
 अजातशत्रू

थोड्यावर संतुष्ट असणारा – अल्पसंतुष्ट

दररोज ठरलेला कार्यक्रम – दिनचर्या

दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला – परावलंबी

देवापुढे सतत जळणारा दिवा – नंदादीप

देवळातील मूर्तीजवळचा आतील
भाग –
 गाभारा, गर्भगृह

स्वतःचा फायदा न पाहणारा – निस्वार्थी  

स्वतःची वस्तू कोणालाही सहज
देणारा –
उदारदिलदार

हत्तीला काबूत ठेवणास – माहूत

हरणासारखे डोळे असणारी हरणाक्षीमृगाक्षीमृगनयना

हिमालयापासून
कन्याकुमारीपर्यंत –
  आसेतुहिमाचल

पायापासून डोक्यापर्यंत – अपादमस्तक

पाहण्यासाठी आलेले लोक  प्रेक्षक

पहाटे पूर्वीची वेळ – उष: काल

प्राण्याच्या पाठीवर घालायचे
नक्षीदार कापड
   झुल

क्षणकाल टिकणारे – क्षणभंगुर

बोलायला व ऐकायला न येणारा – मूक – बधीर

फुकट जेवण मिळण्याचे ठिकाण – अन्नछत्र

भाषण करणास – वक्ता

भाषण ऐकणारा – श्रोता

पूर्वी कधीही घडले नाही असे
 अभूतपूर्व,अपूर्व

नाव चालविणारा – नावाडी, नाखवा

नदीतील पाण्याचा उंचावरून
पडणारा प्रवाह
   धबधबाप्रपात

ज्याचा तळ (थांग) लागत नाही
असा –
 अथांग

उपयुक्त मनोरंजक लिहणारा – साहित्यीक

राजाने मान्यता दिलेला –  राजमान्य

माशासारखे डोळे असणारी – मिनाक्षी

SOURCE – इयत्ता  आठवी माय मराठी पाठ्यपुस्तक कर्नाटक




 

इयत्ता – दहावी 

अपेक्षा नसताना
घडलेली गोष्ट
अनपेक्षित
कल्पना नसताना
आलेले संकट
घाला
कमी
आयुष्य असलेला
अल्पायुषी, अल्पायू
दगडावर कोरलेले
लेख
शिलालेख
दर
पंधरवाडयाने प्रसिध्द होणारे
पाक्षिक
देवापुढे
सतत जळणारा दिवा
नंदादीप
दररोज ठरलेला
कार्यक्रम
दिनक्रम

केलेले उपकार
जाणणारा
कृतज्ञ
खूप दानधर्म
करणारा
दानशूर
खूप पाऊस पडणे  अतिवृष्टी
घरदार
नष्ट झालेले आहे असा
निर्वासित
ईश्वर आहे असे
मानणारा
आस्तिक
ठरावीक
काळाच्या अंतराने प्रसिद्ध होणारे
नियतकालिक
मोजता येणार
नाही असे
अगणित, असंख्य
रणांगणावर
आलेले मरण
वीर मरण
योजना आखणारा योजक
लोकांनी
मान्यता दिलेला
लोकमान्य
व्याख्यान
देणारा
व्याख्याता

कसलीच इच्छा नसणारा निरीच्छ



अंग राखून काम करणारा अंगचोर


ऐकायला व बोलायला न येणारामूकबधिर


ज्याला आईवडील नाहीत असा पोरका,अनाथ


ज्याच्या हातात चक्र आहे असाचक्रधर, चक्रपाणि



माकडाचा खेळ करुन दाखवणारा  –मदारी



पूर्वी कधी घडले नाही असेअभूतपूर्व


मृत्युवर विजय मिळविणारा मृत्युंजय


ईश्वर नाही असे मानणारानास्तिक



कमी वेळ टिकणारा अल्पजीवी, क्षणभंगुर


केलेले उपकार विसरणारा कृतघ्न


अनेकातून निवडलेले निवडक



कष्ट करुन जगणारा श्रमजीवी,कष्टकरी



जाणून घेण्याची इच्छा जिज्ञासा




 



 

Share your love

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *