सावित्रीबाई फुले: मराठी भाषण
भाषण १: स्त्री शिक्षणाच्या क्रांतीची सुरुवात
सावित्रीबाई फुले, मराठीतील पहिल्या कवयित्री आणि शिक्षणप्रसारक, यांनी ३ जानेवारी १८३१ रोजी सातारा जिल्ह्यात जन्म घेतला. त्यांच्या पती जोतिराव फुले यांच्या सहकार्याने त्यांनी १८४८ साली पुण्यात भारतातील पहिली मुलींची शाळा स्थापन केली. त्यांनी महिलांसाठी शिक्षणाचे दरवाजे उघडले, जातिभेद आणि सामाजिक अन्यायांविरोधात लढा दिला. त्यांच्या शिक्षण चळवळीमुळे अनेक मुलींना शिक्षणाचा हक्क मिळाला.
भाषण २: सामाजिक सुधारणा आणि विधवा पुनर्विवाह
सावित्रीबाई आणि जोतिराव यांनी विधवा स्त्रियांसाठी पुनर्विवाह चळवळ सुरू केली. विधवांवरील केशवपन प्रथेच्या विरोधात त्यांनी आवाज उठवला. त्यांनी बालहत्या प्रतिबंधक गृहांची स्थापना केली आणि अनाथ मुलांना आधार दिला. सावित्रीबाईंच्या कृतींमुळे समाजातील विधवांना नवीन जीवनाची संधी मिळाली.
भाषण ३: महिला सक्षमीकरणाचा पाया
१८५२ साली इंग्रज सरकारने सावित्रीबाईंचा सन्मान केला आणि त्यांच्या शाळांना अनुदान दिले. सावित्रीबाईंच्या कवितासंग्रह “काव्यफुले” आणि “सुभोध रत्नाकर” यांनी शिक्षणाचे महत्त्व समाजासमोर मांडले. त्यांच्या साहित्यामुळे स्त्रियांसाठी शिक्षण आणि सक्षमीकरणाचे महत्त्व पटले.
भाषण ४: प्लेगच्या साथीतील सेवा
१८९७ साली प्लेगच्या साथीमध्ये सावित्रीबाई फुल्यांनी पीडितांना मदत केली. रुग्णांची सेवा करताना त्यांना स्वतः प्लेग झाला आणि १० मार्च १८९७ रोजी त्यांचे निधन झाले. त्यांची सेवा आणि त्याग आजही प्रेरणादायी ठरतो.
भाषण ५: सामाजिक न्यायाचा मार्ग
सावित्रीबाईंच्या संघर्षामुळे महिलांना शिक्षणाचे हक्क मिळाले. त्यांनी सत्यशोधक समाजाच्या कार्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. आजही त्यांच्या कार्याची आठवण म्हणून ३ जानेवारीला “बालिका दिन” साजरा केला जातो.
शेवटचा विचार:
सावित्रीबाईंचे कार्य शिक्षण, समानता, आणि सामाजिक न्यायासाठीचे आहे. त्यांची कथा प्रेरणा देणारी आहे आणि समाज सुधारण्यासाठी मार्गदर्शक ठरते.