खाली दिलेली टेस्ट सोडवा…
प्रयोग – वाक्यातील कर्ता, कर्म,
व क्रियापद यांच्या
परस्पर संबंधाला प्रयोग असे म्हणतात.
मराठीत प्रयोगाचे तीन
प्रकार पडतात.
1.कर्तरी प्रयोग –
2.कर्मणी प्रयोग
3.भावे प्रयोग
1. कर्तरी प्रयोग (Active
Voice) :
जेव्हा क्रियापदाचे रूप हे
कर्त्याच्या लिंग किंवा वचनानुसार बदलत असेल तर
त्या प्रयोगास कर्तरी प्रयोग (Active Voice) असे म्हणतात.
उदा .
- तो चित्र काढतो. (कर्ता- पुल्लिंगी)
- ती चित्र काढते. (कर्ता- लिंग)
- ते चित्र काढतात. (कर्ता- वचन)
- 2. कर्मणी प्रयोग (Passive
Voice) :क्रियापदाचे रूप कर्माच्या लिंग किवा
वचनानुसार बदलते तर त्यास कर्मणी प्रयोग (Passive Voice) असे म्हणतात.उदा .
- राजाने राजवाडा बांधला. (कर्म- पुल्लिंगी)
- राजाने कोठी बांधली. (कर्म- लिंग)
- राजाने राजवाडे बांधले. (कर्म- वचन)
3. भावे प्रयोग : जेव्हा कर्त्याच्या किवा कर्माच्या लिंग किवा वचनात बदल
करूनही क्रियापद बदलत नाही तेव्हा त्या प्रयोगास भावे प्रयोग असे म्हणतात.उदा .
- राजाने राजवाडा बांधला. (कर्म- पुल्लिंगी)
- सुरेशने बैलाला पकडले.
- सिमाने मुलांना मारले.
(टीप -प्रयोग ओळखण्याची सोपी युक्ती.-
1. कर्तरी प्रयोग – कर्त्याला कर्माला प्रत्यय नसतो.
क्रियापद वर्तमानकाळात , उदा राम बैल बांधतो.
2. कर्मणी प्रयोग – कर्माला प्रत्यय नसतो.
क्रियापद भूतकाळात उदा – रामाने बैल बांधला.
3. भावे प्रयोग – कर्त्याला व कर्माला प्रत्यय असतो.)
क्रियापद एकारांत असते म्हणजे शेवटच्या अक्षरात ए मिसळलेला असतो.
उदा. रामाने बैलास बांधले.